Samsun Valisi Osman Kaymak, İŞKUR Samsun İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu 2018 Yılı 4. Olağan Toplantısı'nda Samsun'da meslek liselerinde bin kontenjanın boş kaldığını söyleyerek, "Meslek liselerine ve meslek teknik liselerine önem vermemiz gerekiyor" dedi. Bu söylem üzerine Samsun'da görev yapan eğitim sendikası temsilcileri, kentteki mesleki liselerin durumlarını değerlendirdi. Temsilciler, 80'li yıllardan itibaren revaçta olan meslek liselerinin artık eskisi gibi tercih edilmediğini belirterek, mesleki liselerde değişim ve dönüşümün yaşanması gerektiğini savundu.
O LİSELERİN DURUMU ÜZÜCÜ
Meslek liselerinin ilk yarasını 28 Şubat sürecinde aldığını belirten Eğitim Bir Sen Samsun Şube Başkanı Nejdet Güneysu, "Önündeki engellerden sonra bir daha belini düzeltemedi. Meslek liselerimizin kapasitesinin ülkemizde en az yüzde 60 üzerine çıkması lazım. Bu önemli çünkü akademik eğitime yoğun bir talep ve yönlendirme var. Maalesef özellikle bu yıl öğrenciler, Anadolu liselerine yönlendirildi. Puanla öğrenci alması öngörülen meslek liselerimizi bile dolduramadık. Bunun iki büyük nedeni var, birincisi velilerimiz ve öğrencilerimiz doğru yönlendirilmeli, ikincisi de meslek liselerimizin bölümleri güncellenmeli. Meslek lisesi dediğimizde aklımıza torna, mobilya gibi bölümler geliyor. Meslek liseleri günün ihtiyaçlarına göre yeni bölümlerle güncellenmeli. Bu milli eğitim bakanlığı politikası olmalı. Örneğin; Samsun'da mesleki açıdan neye ihtiyaç varsa o bölümler açılmalı. Yeni teknolojiler ortaya çıkıyor, bunlar doğrultusunda yenilenme şart. Meslek liselerimiz iş garantisi açısından güvence verebilmeli. Aynı zamanda sanayicilerle de iş konusunda temasta olunması gerekiyor. Geçmişte sendikamız meslek lisesi mezunlarının işsiz kalma oranlarıyla ilgili bir araştırma yaptı. Araştırmada en az işsiz kalanlar meslek lisesi mezunları çıktı. Öte yandan şu anda bazı alanlarda istihdam edecek kalifiye eleman bulunamıyor. 80'li ve 90'lı yıllarda meslek liseleri gözde okullardı. Sınavla öğrenci alınıyordu ancak şu anda eğitim öğretim akademik anlayışa kilitlendi, bunun altında kalkması mümkün değil. Bütün eğitim akademik hedefte olunca üniversite mezunlarının iş bulma imkanı da kalmıyor. Geçmişte üniversiteye girişte meslek liseliler avantajlı durumdaydı ancak şimdi değil. Bunun yeniden geriye gelmesi gerekiyor. Meslek liselerinin bugünkü durumu çok üzücü" diye konuştu.
ALTYAPI UYGUN DEĞİL
Samsun'da meslek liselerinde bin kontenjanın boş kalma nedeninin sınav sistemi olduğunu savunan Eğitim Sen Samsun Şube Başkanı İsmail Yavuz, "Liselere geçişte yüzde 10 nitelikli okul, yüzde 90'ı da niteliksiz okul kategorisine alınca vatandaşın tercihi Anadolu lisesinden oldu. Geçmişte böyle olmuyordu, mahalli yerleştirme değil de Anadolu liselerine sınavla giriliyordu. Giremeyen öğrenci de özel okula veya mecburiyetten meslek lisesine gidiyordu. Önümüzdeki sene de aynı sistem uygulanırsa büyük olasılıkla meslek liselerinde yine aynı şeylerle karşı karşıya kalacağız. Türkiye'de 'Daha başarısız öğrenciler meslek lisesine gider' gibi bir algı var. Halbuki meslek lisesi çok önemli, çünkü ülke için ara eleman yetiştirilmesi lazım. Ama şu anda mesleki liselerin teknik altyapısı buna uygun değil, öğrenciler bilinçli biçimde gitmiyorlar çünkü istihdam güvencesi yok. Avrupa'da meslek liselerinin tercih oranı yüzde 70 ve istihdam garantisi var. Bu garantiyi sağlamadıktan ve sanayide asgari ücretin altında çalışan insanlar haline dönüşeceklerini düşündürdükten sonra gençlerin tercih ettiği yerler haline dönüşmüyor. Bazı meslek liselerinin bazı alanları güncelliğini yitirdi. Yapay zekadan, endüstri 4.0'dan bahsediyoruz. Meslek liselerinin de bu yönde güçlendirilmesi lazım. 21. yüzyılın iş kollarının meslek liselerinde yer alması gerekli" ifadelerini kullandı.
MESLEKİ EĞİTİMİN EN SIKINTILI DÖNEM
Eğitim İş Samsun Şube Başkanı Rüstem Kara ise, "Kamuoyunda bir algı oluştu, geçmişten bu yana yapılan sınavlara sonucunda en başarısız öğrenciler sınav sistemi aracılığıyla meslek liselerine gitmek zorunda kaldılar" diyerek, velinin de öğrencinin de meslek liselerinde aradıklarını bulamadığına dikkat çekti. Kara, "Dolayısıyla meslek liselerinde öğrencinin de velinin de istediğini bulamadığı bir durum meydana geldi. Meslek liselerine ilgi de azaldı. Veli çocuğunun Anadolu lisesi mezunu olmasını istedi. Meslek liselerinde başarısız öğrenciler var algısı yaratıldı. Oysa bundan önceki uygulanan mesleki eğitim sisteminde o alanda yetenekli öğrenciler gidiyordu. En son yerleştirme sisteminde ise tercihe dayalı olunca meslek liseleri boş kaldı. Bizim meslek liselerini öğrencilerin tercih edeceği hale getirmemiz lazım. Geçmişte istekli öğrenciler gidiyordu ve hem hayat başarıları yüksek hem de işe yerleştirme oranlar daha fazlaydı. Meslek liselerinin iş üzerinde uygulamalı eğitime geçmesi ve yapılarının değişmesi lazım. Sanayilerde staj yapma ve gelir elde etme şeklinde düzenlemelerinin yapılması gerekli. Şu haliyle meslek liselerinin sanayi ile bağlantısı yok. Eskiden öğrenci isteyerek meslek lisesine gidiyordu, ilgi alanına göre iş sahibi oluyordu. Ancak bugün meslek liselerinden mezun olan öğrencilerimiz, mesleksiz kalıyorlar. Üniversiteye gitmeye çalışıyorlar, gidemediklerinde de zaman geçmiş oluyor; eğitim amacına ulaşamıyor. Milli eğitim camiası bu konunun farkında ama bir türlü düzenleme yapılmıyor. Kesintisiz 12 yıllık eğitimin içinde yapılması gereken en önemli düzenleme meslek okulları. Bugün öğrencilerin meslek liselerini tercih etme oranı yüzde 36, bu rakamı yüzde 65'e çıkarmalıyız. Meslek liseleri aynı zamanda işsizliğin azaltılması açısından da önemli. Mesleki eğitim en sıkıntılı dönemini yaşıyor. Mesleki eğitimin önünü açmak için liselere yerleştirme sisteminin değişmesi ve iş alanıyla okulun birleşmesi gerekiyor" sözlerini kaydetti.
Zerrin SOMUNCU / ÖZEL HABER
