Sosyal fobiyi tüm yönleriyle anlatan Liv Hospital Samsun Psikiyatri Kliniğinden Uzm. Dr. Arda Kazım Demirkan, sosyal fobinin kişinin başkalarınca değerlendirilebilecek olduğu toplumsal durumlarda belirgin bir korku ya da kaygı duyması, mahcup ya da rezil olmaktan veya kaygı duyduğuna ilişkin belirtiler göstermekten korkması ve bu kaygı halinin söz konusu toplumsal durumlarda neredeyse her zaman ortaya çıkması olarak tanımlanabildiğini belirtti.
UTANGAÇ MIYIM SOSYAL FOBİK Mİ?
Utangaçlıkla sosyal fobiklik arasındaki farka değinen Dr. Arda Kazım Demirkan, 'Dilimizde yaygın olarak kullandığımız utangaçlık kavramını ve klinik olarak değerlendirilmesi gereken sosyal fobiyi, kişilerin sosyal ortamlarda yaşadığı kaygı ve kaçınmanın şiddeti ve yaşanan işlevsellik kaybının derecesi açısından bir yelpazenin iki farklı ucundaki durumlar olarak görebiliriz. 'Utangaçlık' kavramı; 'Bir topluluk içinde gereken güven ve cesareti kendinde bulamayan, rahat konuşamayan ve rahat davranamayan, sıkılgan' şeklinde tanımlanmıştır. Utangaçlık bir kişinin kişiliğinin bir parçası olabileceği gibi, kişi bu duruma uyum sağlayabilir, sosyal fobisi olan bir insanla karşılaştırıldığında işlevselliğinde belirgin bir azalma görülmez. Ve çoğu durumda tedavi gerektirmez. Sosyal fobi ise tanımında belirtildiği üzere sosyal ortamlarda kaygı duyma ve sosyal ortamlardan kaçınma şeklinde kendini göstermekle birlikte, utangaçlıktan farklı olarak kişinin iş hayatında, kişiler arası ilişkilerinde, eğitim hayatında vs. işlevsellikte azalmaya sebep olur ve klinik olarak takip ve tedavi edilmesi gerekir' diye konuştu.
SOSYAL FOBİM VAR MI?
Demirkan, 'Sosyal fobisi olan insanlar genellikle aşağıdaki durumları yaşayabilirler ve bu durumlardan dolayı sosyal aktivitelerden kaçınabilirler. Diğer insanların önünde utanma endişesi, başkalarının kendileri hakkında olumsuz şeyler söyleyeceğinden/düşüneceğinden korkma. Sosyal fobisi olan bazı kişiler, sosyal ortamlarda aşağıdaki fiziksel semptomlardan bazılarını gösterebilirler: Kızarma, terleme, titreme, kalpte çarpıntı, ağızda kuruma. Sosyal fobi, sadece toplum önünde konuşma/sunum yapma durumlarında korku yaşama ve kaçınma davranışları ile sınırlı olabilir. Bu durum psikiyatrik hastalıkların tanı ölçütleri kitabı olan DSM 5'te 'performans tipi sosyal fobi' olarak tanımlanmıştır. Bu durumdan kişi şikayet ediyorsa ve kişinin işlevselliğinde azalmaya sebep oluyorsa klinik olarak değerlendirme gerektirir' diye konuştu. Tedaviden bahseden Demirkan, 'Sosyal fobinin tedavisinde ilaçların ve psikoterapinin etkisi kanıtlanmıştır. Kişinin şikayet alanları, hastanın özel durumu (yaş, gebelik, emzirme, ek hastalıklar vs.) ve hastanın tercihleri göz önünde bulundurularak uygun tedavi veya tedavi kombinasyonları seçilir' dedi.
