Hemoroidin nasıl oluştuğu, belirtileri ve çeşitleri hakkında bilgiler veren VM Medical Park Kocaeli Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Zehra Şahan, 'Normal anal kanal içerisinde özelleşmiş yüksek damarsal yapılara sahip kan damarları içeren; düz kas, elastik ve bağ doku içeren yastıkçıklar mevcuttur. Hemoroid terimi; bu yastıkçıkların anormal şişmesi, dışarı sarkması ve semptomlara yol açmasına verilen klinik durumdur. Anal yastıkçıkların ıkınma, yer çekimi (uzun süreli oturma, ayakta kalma), gebelik, kilo gibi karın içi basıncı arttıran durumlar, tuvalette uzun süre oturma, spor aktiviteleri, kabızlık, uzun süreli ishal gibi durumlar şişmesine neden olur. Hemoroid bölgeye göre ikiye ayrılır. İç hemoroid (internal) dediğimiz çeşidi dışkılama sırasında taze kan ile kendini belli eder, ıkınma ile inip sonra kaybolan şişlikler oluşur. İç hemoroidler 4 derecede değerlendirilir ki bu evreleme tedavi seçeneklerini de etkiler. Dış hemoroid (eksternal) ise, anal bölgeden dışarıya çıkan ve pıhtılaşma, ele gelen şişlik, kaşınma, şiddetli ağrı, hijyen problemi ile kendini belli eder' dedi.
Hemoroid tedavisi
Dr. Şahan, hemoroidin tedavi yöntemi ve alınabilecek bireysel önlemlerini şöyle anlattı:
'Hemoroid tedavisi medikal ve cerrahi tedavi olarak iki grupta incelenir. Medikal tedaviye destek olarak kabızlık tedavisi, alınabilecek bireysel önlemler, beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzı değişiklikleri de hastalığı önlemede ve tedavi sürecinde önemlidir. Cerrahi tedavi anestezili ve anestezisiz olarak iki grupta değerlendirilebilir, hemoroid tanısının boyutu ve klinik şikayetler tedavi seçimi hakkında yönlendirici olur. Hemoroidlerin büyük çoğunluğu ameliyatsız tedavi edilebilirler. Birinci ve ikinci derece kanayan iç hemoroidler lifli diyet, gayta yumuşatıcı ilaçlar, bol sıvı alımı ile ıkınmanın engellenmesi ile tedavi edilirler. Dar giysilerden kaçınılması, bölgenin kuru tutulması, alkollü ıslak mendiller ya da çok kuru sert kağıtlarla bölge temizliğinden kaçınılmalıdır. Günlük ortalama 2 defa 15-20 dakikalık suda oturma banyosu ağrıyı, anal sfinkter spazmını ve kaşıntıyı azaltabilir. Gaita yumuşatıcı olarak pursenid draje ve laktüloz şuruplar kullanılabilir. Lokal anestezik, antienflamatuar, hidrokortizon içeren rektal krem ve fitiller anal kanaldaki irritasyon ve semptomları hafifletir. Steroidli ilaçların bir iki aydan fazla kullanılması deride atrofilere yol açabilir. Bu yüzden inatçı semptomlarda cerrahi tedaviye yönlenilir. İnternal hemoroidler için operasyonsuz tedavi genellikle 4-6 hafta denenmelidir. Buna istinaden semptomlar devam ederse cerrahi müdahale önerilir. Ekstrenal akut trombozlar, eğer doku nekrozu bulguları yoksa ve ağrı çok değilse medikal tedavi uygulanabilir. Eğer şiddetli ağrı, yüzeysel nekroz mevcut ise trombektomi (pıhtı çıkarılması) yapılmalıdır.'
'Hemoroidi doğru beslenerek önleyebilirsiniz'
Hemoroidin önlenmesinde en önemli noktanın gaitanın yumuşak olması gerektiği konusunda vurgu yapan Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Zehra Şahan, 'En önemli nokta gaitanın yumuşak olmasıdır. Lifli gıdalar tüketin, daha fazla meyve sebze tam tahıl tüketin, bu gaitanın hacmini arttırır ve yumuşatır, ıkınmayı azaltır. Her gün 6-8 bardak su gaitayı yumuşatır. Gaita yapmak için en uygun zaman genellikle sabah kahvaltısından sonradır, bazıları için akşam da uygun olabilir. Bunun önerilmesinin nedeni gastrokolik reflekstir. Gastrokolik refleks yemek yedikten sonra kolonun hareketlenmesi olarak özetlenebilir. Eğer vücut buna alıştırılmış olursa kabızlık önlenmiş olur. Büyük tuvalet ihtiyacı duyar duymaz tuvalete gidin, gaitayı tutmak sertleşmesine ve kabızlığa neden olur. Uzun süre tuvalette oturmaktan kaçının' uyarılarında bulundu.
'Gebelikte hemoroid tedavisinde takip edilen yol'
Gebelikte hemoroid tedavisini de anlatan Dr. Şahan, anne adayları için ise şunları söyledi:
'Gebelik başlı başına hemoroid oluşumunu ya da var olan hemoroidlerin neden olduğu şikayetlerin artmasını kolaylaştıran doğal fizyolojik bir süreçtir. Gebelikte hemoroid artışının ilk sebebi gebelik hormonları, özellikle hormonunun damar cidarındaki düz kaslara yaptığı gevşetici etkidir. Aynı sebepten dolayı gebelerde hemoroid dışında ayak, bacak, dış genital organlarda varisler oluşmaktadır. İkinci sebep; hem mobilizasyonun azalması, karın içi basıncın artması ve hormonal etkenler ile bağırsak hareketlerinde yavaşlama ve kabızlığın daha sık görülmesidir. Üçüncü sebep; gittikçe büyüyen rahmin artmış olan kan hacminin de etkisi ile kalça kemiği içinden geçen büyük damarlara bası yaparak akımda yavaşlama, göllenme ve sonuç olarak varis ve hemoroidlere sebep olmasıdır. Gebelikte hemoroidi tamamen tedavi etmek mümkün olmamaktadır. Amaç şikayetleri azaltmaktır. İlaç tedavisi ilk yöntemdir. Kortikosteroid içermeyen fitil ve pomadlar, ağrı kesici hap ve kremler, dışkıyı yumuşatan ilaçlar, oturma banyoları, kan dolaşımını düzenleyen haplar, tromboze ağrılı hemoidlerde acil lokal olarak trombektomi dediğimiz pıhtının 1 milimetre kesi ile dışarı çıkarılması operasyonu yapılabilir.'
