1970 yılında Türkiye'de Üniversite sayısı, iki elin parmakları toplamından fazla değildi.
O dönemlerde Ankara'da 3, İstanbul'da 2, İzmir ve Erzurum'da da bir tane Üniversite bulunuyordu. 1967 yılında Ankara'da Hacettepe Üniversitesi Dr. İhsan Doğramacı tarafından büyük güçlükler ve uğraşılar sonrasında kurulabilmişti. Dr. Doğramacı, Hacettepe'nin kuruluşunu tamamladıktan sonra Üniversitelerin diğer illerde de kurulabilmesi için yoğun bir çalışma içerisine girdi. 1975 yılında Samsun'da ' Ondokuz Mayıs' isminde bir Üniversite kurulması kararı TBMM'den geçti ve Resmî Gazete'de yayınlandı. Kurucu Rektör olarak da Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Kardiyoloji Bölümünden Prof. Dr. Mustafa Tahsin Tuncalı, Kurucu Rektör olarak atandı.
Dr. Tahsin Tuncalı, 21 Ağustos 1927 tarihinde Samsun'da doğmuştu. İlkokul, Ortaokul ve Lise eğitimini de Samsun'da almıştı. Tıp Fakültesini İstanbul Üniversitesi'nde bitirmiş ve Tıp Doktoru olmuştu. Askerlik görevini Siirt Seyyar Jandarma Alayında yapmış ve 4 yıllık mecburi hizmetini de son yılı yine Samsun'da olmak üzere Sıtma Savaş Tabipliğinde yapmıştı. Sonrasında ABD'e gitmiş ve orada 1956-1962 yılları arasında 5 yıl Pediatri ve Çocuk Kalp Hastalıkları konusunda Asistan olarak görev yapmış ve 'Yılın Asistanı' belgesini almıştı. 1962 yılında Türkiye'ye dönen Dr. Tuncalı, İhsan Doğramacı Hoca'nın teklifiyle Hacettepe Çocuk Hastalıkları Bölümünde işe başlamış, Doçent ve Profesör olduktan sonra 1973-75 yılları arasında Hacettepe Üniversitesinde Rektör Yardımcılığı görevinde bulunmuş, 1975-80 yılları arasında da Samsun, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurucu Rektörlüğüne getirilmişti.
Hiçbir altyapının olmadığı kentte bir Üniversite kurulması çok zordu. Her şeye sıfırdan başlanması gerekiyordu. İlk 2-3 yıl, Samsun'da hazırlıkların yapılması, idari kadronun seçilmesi ve ilk Öğretim Üyelerinin belirlenmesi ile geçti. Kadıköy semtinde Göğüs Hastalıkları Hastanesinin bir bölümünün Tıp Fakültesi Hastahanesi ve -o dönemlerde adı Matasyon olan- bölgedeki Öğretmen Okulununda da diğer Fakültelerin konuşlanması kararı verildi. O dönemler ülkenin 70 sente muhtaç olduğu senelerdi. Çok büyük zorluklara rağmen Üniversitenin ilk çekirdekleri Dr. Tahsin Tuncalı tarafından belirlendi ve büyük bir planla bunlar başarıldı. Tüm mali imkansızlıklara rağmen, şehrin o zamanlar için çok ücra bir köşesinde Kurupelit'de orman içerisinde ve denizi yüksekten gören çok güzel bir konumda ve geniş bir arazi belirlenerek Üniversite yerleşkesi için alan seçildi ve hızla bu alanda Üniversite binalarının yapımına başlandı. Bu arada Üniversitenin idari ve akademik kadroları hızla belirleniyor ve Üniversite şekilleniyordu. Üniversitenin yapılanması açısından büyük adımların atıldığı bu dönemden sonra Dr. Tuncalı beş yıllık kurucu Rektörlük görevinden ayrılarak tekrar Hacettepe'ye döndü ve 1986 yılında da Emekli olarak Hacettepe'den de ayrıldı.
Dr. Tahsin Tuncalı, çok iyi bir Hekim, çok iyi bir eğitmen ve çok iyi bir idareci idi. Doğduğu ile büyük hizmetlerde bulunduktan ve çok güzel bir Üniversite kazandırdıktan sonra, 13 Ocak 2019 tarihinde ve 92 yaşında aramızdan ayrıldı.
Dr. Tuncalı'nın yerini belirlediği bugünkü Üniversite kampüsü bittikten sonra, kentin gelişimi bilinen yerinden Bafra istikametine doğru gelişerek geçen zaman içerisinde kentin yeni yerleşimi bu bölgeye kaydı ve yepyeni ve devasa boyutta bir kentsel alan ortaya çıktı.
Günümüzde Ondokuz Mayıs Üniversitesi; 18 Fakülte, 5 Enstitü, 1 Yüksekokul, 1 Konservatuar, 24 Araştırma Merkezi ve 2400 Akademik personeli, 4000 çalışanı ve 58 bin öğrencisi ile büyük ve köklü bir kuruluştur. Kuruluşundan bu yana geçen 40 yıl içerisinde 150 bin öğrencinin mezun olduğu bu Üniversite, Samsun doğumlu Prof. Dr. Tahsin Tuncalı'nın kentimize kazandırdığı önemli bir Eğitim yuvasıdır.
Değerli Hocamız Dr. Tahsin Tuncalı'yı rahmetle ve minnetle anıyoruz.
Hazırlayan: Dr Yücel TANYERİ
