Bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık olan fibromiyalji, özellikle son dönemde adını sıkça duyuran hastalıklardan biri. Fibromiyalji bireyin kas iskelet sistemini etkilerken, uzun süreli olabiliyor. Yaygın kas ağrıları, yorgunluk, halsizlik, bitkin olma durumu, uykuda düzensizlikler gibi çeşitli problemleri de beraberinde getiren fibromiyalji kas romatizması ya da yumuşak doku romatizması olarak da adlandırılıyor. Medicana Samsun Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Meltem Baydar fibromiyalji konusunda bilgi verdi.
Menopoz döneminde artış gösteriyor
Doç. Dr. Meltem Baydar, 'Fibromiyalji, yaygın kas ağrıları ve vücudun birçok bölgesinde aşırı hassasiyetle seyreden kronik bir ağrı sendromudur. Bu hastalık durumunda özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu, barsak problemleri, uyku sorunları gibi problemler görülür. Tedavisi uzun bir süreç gerektirdiği için hem iş gücü kaybına sebep olur hem de ilaç tedavi masrafları açısından bireyleri olumsuz yönde etkiler. Bu hastalığın nedenleri günümüzde tam olarak bilinmemektedir. Ancak geçmiş vakalara göre daha çok hassas yapıda olan ve her şeyden çabuk etkilenen kişilerde görülmektedir. Özellikle sürekli ofis ortamında ve yoğun baskı ve stres altında çalışanlar bu hastalığa tutulmaktadır. Yine önemli olarak kadınlarda ve genç erişkinlerde daha fazla görüldüğü gözlemlenmektedir. Kadınlarda fibromiyalji hastalığı özellikle menopoz döneminde artış göstermektedir. Fibromiyalji için risk faktörleri arasında aile öyküsü olanlar da yer almaktadır. Bu gruptakilerde hastalık daha sık görülmektedir. Ayrıca uyku düzeni bozuk olanlar ve romatizmal hastalıkları bulunanlar risk grubunda yer almaktadır' dedi.
Kadınlarda görülmesinin nedenleri
Fibromiyaljinin daha fazla kadınlarda görülmesinin nedenleri arasında hormonal değişimlerin daha fazla yaşanması olarak görüldüğünü belirten Doç. Dr. Meltem Baydar, 'Adet dönemlerinde ve menopoz dönemlerinde hormonal değişimler yaşayan kadınlarda bu durumlar stres, kaygı gibi durumlara neden olabilmektedir. Bu durumlar hastalığın yaşanmasına uygun zemin ortaya çıkarmaktadır. Fibromiyalji belirtilerine bakıldığında tespiti iyi yapmak gerekmektedir. Genellikle bu hastalığa yakalananlar ağrılarının vücudun bir yerinden başlayıp yayıldığını söylemektedir. Bu ağrılar genellikle yanıcı, sızlayıcı ağrılardır. Uyku bozukluğu da hastalığın belirtilerinden biridir. Düzensiz uykudan dolayı bireyin duygu durumunda değişimler yaşanabilmektedir. Bunların yanı sıra dengesizlik hissi, karın ağrısı ve tuvalete çıkma alışkanlıklarında değişiklik gibi belirtiler de hastalarda görülebilmektedir. Beraberinde depresyon, anksiyete gibi psikolojik yakınmaları olsa da bunlar hastalık için tek başına bir neden değildir. Hastalarda bu belirtilerin tamamı bir anda görülmeyebilir ya da belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Ancak büyük çoğunlukta ana belirti ağrıdır' diye konuştu.
Fibromiyaljinin teşhisi
Hastalığın teşhisi ve tedavisi hakkında bilgi veren Baydar, 'Fibromiyalji teşhisi zor olan bir hastalıktır çünkü bu hastalığa özgü bir test bulunmamaktadır. Ancak bu hastalıkta belirtilerin uzun süredir devam ediyor olması gerekmektedir. En az 11 noktada (ensede baş-boyun geçiş noktası, önde iman tahtasının yanı, omuz başları, dirsek dış yüzü, kürek kemiğinin iç yüzleri, bel kalça geçiş noktası, kalçada dış yan dış, diz iç kısımları vb.) ağrıya hassas olunması temel şarttır. Hastanın şikayetlerinin yanı sıra yapılacak tetkikler de hastalığın belirlenmesinde önemlidir. Hastalığın teşhisinde birden çok bölümden destek almak gerekmektedir. Romatoloji ve fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümleri başvurulması gereken branşların başında gelmektedir. Devamında doktor yönlendirmesiyle çeşitli branşlardan yararlanılabilir. Her hastalıkta olduğu gibi hastanın bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir Hekim kontrolünde ilaç kullanımı, fizik tedavi yöntemleri ve egzersiz başlıca tedavi yöntemleridir. Son zamanlarda ise ozon terapi, nöralterapi, akupunktur tedavisi ve tetik nokta enjeksiyonları tamamlayıcı tedaviler olarak uygulanmaktadır. İstediğimiz kadar ilaç kullanalım eğer yanlış besleniyorsak ve egzersiz yapmıyorsak bu ağrılardan kurtulmak oldukça zordur. Şeker ve basit karbonhidratların öğünlerden ve diyetlerden çıkarılması fibromiyalji için fayda sağlayıcı bir etkiye sahiptir.'
Hastalıktan korunma
Doç. Dr. Meltem Baydar, hastılıktdan korunmak için şu bilgileri verdi:
'Egzersiz hastalıkta en önemli tedavi ve korunma yöntemidir. Diğer korunma yöntemleri ise hava koşullarına uygun giyinmek, havasız ortamlardan kaçınmak, hava akımlarından ve sigara içilen ortamlardan uzak durmak, stresten kaçınmak ve mücadele etmeyi öğrenmek, sağlıklı beslenmek, dinlenme saatlerinden verim almak, çalışılan ortamın düzenlenmesi, spor yapmak olarak sıralanabilir.'
