Ağzını açanın 'Samsun uçuyor' dediği bir dönemde 'Samsun göçüyor' başlığı atmak da 'neyin nesi' diyebilirsiniz. Derseniz de haklı olursunuz ama bunu ben demiyorum devletin resmi kurumları TÜİK(Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu) ve STSO(Samsun Ticaret ve Sanayi Odası) söylüyor.
Samsun Ticaret ve Sanayi Odası'nın 'İktisadi Rapor 2016' adlı yayını önümde. Samsun'un tüm değerlerini kapsıyor bu rapor ve tamamen TÜİK ve diğer kurumların resmi verilerine dayanıyor. Bu rapora göre Samsun uzun zamandır net iç göç veren yani başlıktaki ifade ile 'göçen' bir şehir. Üstelik göç verdiği insanlar hem genç hem de eğitimliler. Okuma yazma bilmeyenler kalırken, yüksekokul ve yüksek lisans mezunları her yıl daha da artan bir sayıda göçüyorlar. Bunu yüksekokul ve yüksek lisans bitirenlerin artmasıyla açıklamaya kalkanlar olabilir; buradaki sorun ondan ziyade, eğitimlilere bu kentte yeterince iş ve istihdam alanının üretilememiş olmasıdır. Raporda bu konuda 'Samsun ilini başta yüksekokul ve fakülte mezunları olmak üzere eğitimli insanların terk ettiği görülmektedir. İlin neden bu kadar eğitimli insan göçü verdiği araştırması gereken bir husustur' denilmektedir.
Dünkü yazımda da belirttiğim gibi Samsun'un yurtiçi üretimdeki payı azaldığı gibi Samsun kişi başına düşen yurtiçi üretim bakımından da gerilerde yer almaktadır. Samsun'un yurtiçi üretimdeki yeri 38'inciliktir. Bu da normaldir; zira Samsun Sayın Mustafa Demir'in bakanlığına denk gelen 2008-2010 arası hariç nüfus payına göre kamu yatırımlarından Türkiye ortalamasının altında pay almaktadır ve ne yazık ki makas aleyhimize olarak gittikçe açılmaktadır. Samsun nüfus başına kamu yatırımlarında 2011'de 59'uncu iken 2012'de 62'ciliğe, 2013'te 64'üncülüğe, 2014'te 74'üncülüğe gerilemiş, 2015'te 73'üncülüğe yükselmiştir.
Üretimdeki tıkanma, ihracata da yansıyor. 2002-2008 arası ciddi bir sıçrama yaşayan Samsun ihracatı 2008'den sonra inişli çıkışlı bir grafik çizmektedir. 2002'de 37.715 milyar dolar olan ihracat 2014'te 459.818 milyar dolara çıkmış ve sonra 275.050 dolara kadar gerilemiştir. 2015 ihracat rakamı 398.436 milyar dolardır. Halbuki bu kentin açıklanan ihracat hedefi 2015 için 1, 2019 için 3, 2023 için de 6 milyar dolardı. Biz o zaman da bunun 'gerçekleşmesi imkansız bir hayal' olduğunu rakamlarla ortaya koymuştuk ama yalnız kalmaktan da kurtulamamıştık.
Rakamlar iyi değil, hangisine elimizi atsak elimizde kalıyor. Hele banka, mevduat, krediler, takipteki alacaklar, çek ve senet fasılları hiç iyi değil. Ben daha fazlasıyla canınızı sıkmak istemiyorum ama herkesin de 'kralın çıplak olduğunu' bilmesini istiyorum. Aslında herkes biliyor da kimse dillendirmiyor. Sorun da burada. Suskunluğumuzda. Ah bir konuşsak, konuşabilsek; kırmadan, dökmeden ama gerçekleri de gizlemeden.
