Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Yasemin Kemal, kanser hastaları ve koronavirüs ile ilgili açıklamalarda bulundu:
Koronavirüs nedir?
Bu virüs normalde de soğuk algınlığı ve nezle etkeni olan bir virüs ailesinin yeni bir tipidir (COVID-19). Çoğu kişi için koronavirüs enfeksiyonu önemli bir problem oluşturmaz enfeksiyonların büyük bir kısmı iyileşmektedir, fakat bazı hastalarda ciddi alt solunum yolu enfeksiyonu, ateş ve solunum yetmezliği gibi komplikasyonlara yol açmaktadır.
Kanser tedavisi gören hastalarda komplikasyon riski fazladır. Çünkü kanser ve kanser tedavisi bağışıklık sistemini zayıflatmaktadır.
Bağışıklık sistemi kanser tedavisi ile nasıl zayıflar?
Bağışıklık sistemi koronavirüs gibi enfeksiyonlardan ve hastalıklardan insan vücudunu koruyan ve enfeksiyon gelişince çabucak yok edilmesini sağlayan bir sistemdir. Beyaz kan hücreleri, lenf bezleri, lenf kanalları ile dalak ve karaciğer başlıca bağışıklık sistemi bileşenleridir. Kemoterapi ve radyoterapi gibi kanser tedavileri beyaz kan hücrelerini geçici olarak azaltarak enfeksiyonlara karşı bağışıklığı gücsüzleştirirler.
Korunmak için neler yapmalıyız?
Aktif tedavi alan hastalarımız ve yakınları Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı önerileri doğrultusunda aşağıdaki önerilere dikkatle uymalıdır:
- Çok sıklıkla eller yıkanmalı: En az 20 saniye ve ılık su ile. Eğer su ve sabun yoksa en az %60 alkol içeren dezenfektan ve kolonya ile ellerin dezenfeksiyonu sağlanmalı.
- Kesinlikle eller göze, ağız ve buruna dokundurulmamalı
Sosyal mesafe korunmalı: Kalabalık ve enfeksiyon riski yüksek kişilerin olduğu ortamlara mecbur kalmadıkça girmemelidir. Eğer mecburi bir durum varsa bu kişilerle aramıza 1.5 -2 metre mesafe bırakmalıyız. - Yakınlarınızdan hasta olan öksüren ateşli olanlar varsa mutlaka sizden uzak durmalı maske takmalıdır.
- Öksürürken hapşırırken ağız ve burun kapatılmalıdır.
- Yurt dışına çıkmış kişilerle temas edilmemelidir
- Maske takmanın koruyuculuğu kesin olmamakla birlikte özellikle öksüren ve hapşıran kişiler etrafındakileri korumak için maske takmalıdır.
Halen koronavirüs enfeksiyonunu önleyen bir aşı bulunmamaktadır. Kanser hastaları için daha farklı önlemler yoktur fakat hem hastalarımızın hem de yakınlarının bu önerilere titizlikle uymaları gerekmektedir. Eğer daha önce yaptırmadıysanız grip ve pnömokok aşılarınızı yaptırın. Kaygı ve endişelerinizi mutlaka sizi tedavi eden onkoloji doktorunuzla paylaşınız.
Halen tedavi alan veya kontrol süreci devam eden hastalar için Türk Tıbbi Onkoloji Deneği
Bilim Kurulu tarafından bir yönerge hazırlandı:
- Kemoterapi endikasyonu bulunan enfekte olmayan hastalar dışındaki tüm hastalarda COVID-19 enfeksiyonu riski, tedavi başlangıcı ve devamı için engel değildir. Bununla birlikte hastalarda tedavi kararı; tedavi hedefleri, hastanın genel durumu ve tedavi tolerasyonu göz önüne alınarak bireysel olarak verilmelidir.
- Aktif kanser tedavisi almayan hastaların rutin takip vizitlerinin ertelenmesi düşünülebilir.
- Aktif tedavi almakta olan hastalar için hastanın ve kurumun durumuna göre tedavi ve tetkik randevularının ileri tarihe ertelenmesi hasta ve onkolog bazlı olarak değerlendirilir.
- Kanser hastalarında kişisel koruyucu ekipman kullanımı için Sağlık Bakanlığı, ulusal ve uluslararası kılavuzların önerileri geçerlidir. Bu konuda azami dikkat edilmesi hasta, hasta yakını toplum ve sağlık çalışanlarının sağlık riskinin minimize edilmesi açısından gereklidir.
- Yatan hasta ziyaretlerinin ve tedavi ve muayeneye gelen hastaların bir refakatçi dışında genelge doğrultusunda kısıtlanması önerilir.
- Hastane girişinde hasta ve yakınının maske takmaları uygun olabilir, zorunlu değildir. İnsanlarla olan mesafeyi korumak daha önemlidir.
- Mümkün olduğunca hastaneye gelirken toplu taşıma araçlarının kullanılmaması, kullanılması gerekiyorsa 1 metre mesafenin korunmaya çalışılması ve öksüren-hapşıran kişilerden uzak durulması önerilir.
- Eller sık yıkanmalı, el hijyenine dikkat edilmelidir. Bu konuda Sağlık Bakanlığı önerileri geçerlidir. Şüpheli hasta teması dışında eldiven kullanımı önerilmemektedir.
- Pnömokok, influenza gibi aşılardan endikasyonu olanların, kanser hastalarında uygulanmasında sakınca yoktur. İnfluenza ve pnömokok enfeksiyonları akciğeri etkileyeceği için Covid-19 enfeksiyonu üzerine eklenmesi söz konusu olabilir. Bu aşıları yaptırmanız hakkında Doktorunuz ile beraber karar vermeniz uygun olacaktır.
***Bu öneriler ulusal ve uluslararası kılavuzlar eşliğinde bugünkü koşullar dikkate alınarak yapılmıştır. Önerilerin değişen koşullara göre yenilenmesi uygundur.
