Kimdir, neler yapmıştır?
                Toplumsal değeri nedir?
                Kendisini ne kadar tanıyoruz?
                Bu ülkede gerçekten öyle değerler var ki...
                Hepimizin bildiği Milli Mücadele kahramanları hatırlanır da.  
                Cephe gerisinde ömrünü vatan uğruna feda eden, fark edilmesi özel araştırma isteyen, kıyıda köşede bırakılan milli kahramanlardan Fatma Çavuş da böylesi önemli şahsiyetlerinden.
                Ama ne kadar gündemde tutuluyor, ne kadar tanıtılmış, tartışılır.
                Bu kimliği biliyor olsam da, kendi adına anıt yapıldığını bilmiyordum.   
                Doğada her yere ulaşırken böylesine bir değerin yaşadığı bölgeyi yakından görmeyen, Hey gidi Kenan, istesen o bölgeye çok rahatlıkla gidebilirdin. ( ! )  
                Bu konuda toplum olarak duyarsızlığımızı kabul etmeliyiz.
                Neyse, yine de bir doğa sevdamızın peşinde buluştuk o değerle.
                Eli silah tutanların cepheye gittiği günlerde savunmasız kalan köylere, kasabalara yapılan saldırılarda ortaya çıktı Fatma Çavuş.
                Elbette onlarında o günlerde beklentileri vardı.
                Bir tarafta savaşın sonunda kurtuluşa erişilecek müjdeli haber.
                Diğer tarafta cepheye gönderdiklerinin sağ salim dönüşleri.
                İşte bu beklentilerin yoğunlaştığı günlerde Samsun 19 Mayıs ilçesi Dağköy'de tacizlerden alabildiğine nasibini alıyordu.
                Bu millet Kurtuluş Savaşı günlerinde çoluğu çocuğu kadınıyla, bulundukları yerde, yaşadıkları bölgede hep beraber ayaktaydılar. Kurtuluş Savaşında bu millet hep beraber, kimisi ön cephede, kimisi ise yaşadığı köyü kasabasını savunuyordu.
                Fatma Çavuş saldırılara karşı çevresini silahlandırıp savaşan kahraman kadınımızı, işte o günlerin değerini geçtiğimiz gün anıtının önünde kendisini anlamaya çalıştık.
                O günlerin genç kızı cepheye gönderdiği eşinden bir daha haber alamamışken, o köyünü kasabasını savunmuş.
                Ama bu mücadeleden kimin ne kadar haberi var.
                Yakın çevreme şöyle bir söz ettim, herkes bundan bihaber.
                Çavuşluk makamını alıp Atatürk'ün kendisini Ankara'ya davetine gidemeyen o günlerin genç kızı 1963 yılı son nefesine kadarda bir daha evlenmemiş.   
                Eminim ki her bölgede benzer Fatma Çavuşlar var.
                Özellikle Samsun bu değerine sahip çıkmalı, bu değer bizden sonraki nesillere iyi anlatılmalı.
                19 Mayıs ilçe merkezine on dakika uzakta Dağköy'ün tam üstündeki mezarlıkta, yanında ise güzel bir cami ile donatılan Samsunlu Fatma Çavuş'un anıtı çok da güzel olmuş.
                Vatan millet aşkı edebi cümlelerle asla olmuyor.
                Günümüzde Nene Hatunlar, Fatma Çavuşlar yok mu?
                Hem de ne kadar...
                Ama onlar kendilerine ihtiyaç duyulduğunda.
                Yeri ve zamanı geldiğinde ortaya çıkacağını iyi biliyorlar.  
                Kapısına dayanan çetelere aman vermeyen.      
                Fatma Çavuşlara çok şey borçluyuz çok...