Hazine ve Maliye Bakanlığı, dijital alışveriş platformları üzerinden elde edilen ve beyan edilmeyen gelirleri radarına aldı. 44,5 milyar liralık kayıt dışı kazanç tespit edilirken, yapılan analizlerde bireysel kullanıcıların dahi milyonlarca liralık satış yaptığı ve vergi yükümlülüklerini yerine getirmediği ortaya çıktı. Bu gelişmelerin ardından, izaha davet süreci hız kazanırken, vergi kaçıranlara yönelik yaptırımların kapıda olduğu bildirildi.
17 Binden Fazla Mükellef İncelemeye Alındı
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) e-ticaret gelirleriyle ilgili yaptığı kapsamlı analizler, sektörde ciddi düzeyde kayıt dışı faaliyet olduğunu gözler önüne serdi. 2021-2022 dönemine ait verilerde, 13.494 kişinin 18 milyar liralık geliri vergiye tabi tutmadığı belirlendi. 2023-2024 verilerinde ise 3.610 mükellef 26,5 milyar liralık kazancı kayıt dışı bıraktı.
Toplamda 17.104 mükellefin beyan edilmemiş 44,5 milyar TL'lik gelir elde ettiği tespit edildi. Bu durum, vergi uyumsuzluğunun boyutlarını açıkça ortaya koydu.
Bir Kişide 122 Milyon TL’lik Beyan Farkı!
Detaylı denetimlerde, hiçbir vergi mükellefiyeti bulunmadan ticari faaliyet sürdürenler de ortaya çıktı. Çarpıcı örneklerden biri ise bir gerçek kişinin 2021 yılı boyunca 895 bin 562 kez işlem yaparak 135 milyon TL satış geliri elde etmesi oldu. Bu kişinin vergi beyannamesinde yalnızca 13 milyon TL gösterdiği, geri kalan 122 milyon TL’lik kısmı beyan dışı bıraktığı ortaya çıktı.
İzaha Davet Süreciyle 2 Milyar TL’lik Beyan Geldi
Vergi daireleri, riskli görülen mükellefleri tek tek izaha davet etmeye başladı. İlk etapta çağrılan 3.147 kişiden olumlu dönüş alındı ve toplamda 2 milyar TL gelir beyan edildi. Ayrıca, hiçbir mükellef kaydı bulunmayan 190 kişiyle ilgili yapılan çalışmalarda 276 beyanname alındı ve 83 milyon TL matrah bildirimi yapıldı.
Beyanlarını zamanında ve doğru şekilde düzelten kişilere cezai işlemler daha düşük oranlarda uygulanıyor. Ancak çağrılara rağmen yanıt vermeyenler hakkında inceleme başlatılacağı belirtildi.
Yanıt Vermeyenlere Cezai Süreç Kapıda
İzaha çağrılmasına rağmen bildirimde bulunmayan, beyanda bulunmaktan kaçınan veya gelirlerini saklamaya devam eden mükellefler için vergi incelemesi ve yasal işlem süreci başlatılacak. Bakanlık, kayıt dışılığı önlemek amacıyla ciddi denetimler yürütmeye kararlı.
Bu çerçevede 1 Ocak’tan itibaren e-ticaret işlemlerinde yüzde 1 oranında stopaj uygulamasına geçildi. Bu adımın kayıt dışı ekonomiyi daraltmada etkili olacağı vurgulandı.
Bakan Şimşek’ten Net Mesaj: “Herkes Vergisini Ödeyecek”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuya ilişkin yaptığı açıklamada dijitalleşmenin vergi denetimini kolaylaştırdığını belirterek, “Kayıt dışılıkla mücadelede kararlıyız. e-Ticaret platformları üzerinden kazanç sağlayan herkes vergisel yükümlülüklerini yerine getirmelidir. Vergi cezasıyla karşılaşmak istemeyen tüm mükellefleri gönüllü beyana davet ediyoruz,” ifadelerini kullandı.
Şimşek, ayrıca bu yıl yürürlüğe giren tevkifat uygulamasının kayıt dışı gelirlerin önüne geçmekte önemli bir rol oynayacağını kaydetti. Dijital ortamda gelir elde edenlerin artık denetimden kaçamayacağı mesajını net bir şekilde verdi.