Medicana Samsun Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümünden Doç. Dr. Esra Akyüz Özkan, 'Yaz aylarında, özellikle de çok sıcak günlerde anne-babaların muhtemel bazı hastalıklar için daha dikkatli olmaları ve önlem almaları gerekir. Özellikle de sıcak hava, deniz-havuz, böcek sokmaları ve bozulmuş gıdalar hastalıklara yol açabilir. İshal ve kusma ile giden barsak enfeksiyonları, havuz enfeksiyonları; dış ve orta kulak enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu, üst solunum yolu enfeksiyonları, deride mantar, böcek sokmaları, alerjik reaksiyonlar, güneş yanıkları, güneş çarpması, burun kanamaları, isilik, yaz aylarında çocuklarda en sık görülen hastalıklar arasında sayılabilir' dedi. BOL SIVI DESTEĞİ ÖNEMLİ Doktor Özkan, yaz hastalıkları ve yapılması gerekenler hakkında şu bilgileri verdi: 'Yaz ishalleri: En sık görülen mide-barsak sistemi hastalıklarıdır. Virüs, bakteri, parazit veya toksinlere bağlı olabilir. Havuz veya deniz suyunun yutulması hem mikrobik hem de havuz suyundaki klora bağlı ishal yapabilir. Ateş, halsizlik, aşırı su ve mineral kaybına bağlı şok tablosuna kadar gidebilen tablolar görülebilir. Kirli su, kirli su ile yıkanan gıdalar, açıkta satılan gıdalar, sinek, böcekle temas eden gıdalar, bekleyerek veya uygun koşulda saklanmadan bozulmuş gıdalar tüketilmemelidir. Yemekten önce, tuvalete gittikten sonra el yıkamayı, kirli elle, kirli gıda veya objeleri ağzına sokmamayı öğretmekle ishaller büyük oranda önlenebilir. Eğer çocuk günde 7 den fazla ishal yapıyor, su dahil her yediğini kusuyor ve halsizse, gaytası yeşil-sümüksü yada kanlı ise beklenmeden doktora başvurulmalıdır. Daha hafif durumlarda bol sıvı desteği en önemlisidir. BÖBREK HASARINA YOL AÇABİLİR İdrar yolu enfeksiyonları: Özellikle yaz aylarında yoğun olarak kullanılan havuzlar idrar yolu enfeksiyonları için risk oluşturur. Sağlıksız havuzlardaki bakterilere karşı çocuklar erişkinlere göre çok daha duyarlıdır. İdrar yolu enfeksiyonları kız çocuklarda daha sık görülür. Islak mayo ile bekleme, yeterli temiz olmayan suya girme veya su kenarında yerlere oturarak oynama, mikropların girişini kolaylaştırır. İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, karın ağrısı, ateş veya kusma gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Bazen bunların birçoğu birlikte olur. Erken tanı ve tedavi, ilerde oluşabilecek daha ciddi ve kalıcı rahatsızlıkları önleyecektir. Tedavi edilmezse böbrek hasarına yol açabilir. HEMEN DOKTORA GÖTÜRÜLMELİ Solunum yolu ve orta kulak enfeksiyonları: Damlacık enfeksiyonu olarak nefes yoluyla vücuda giren mikroplar, üst solunum yolu, boğaz enfeksiyonu yapabilir. Ateş, kırgınlık, halsizlik, boğaz ağrısı ile başlar. Çok daha ağır tablolara dönüşebilir. Ayrıca suya dalma, boğazdaki potansiyel hastalık mikroplarının daha derinlere taşınmasına ve sinüzit oluşmasına yol açabilir. Kulakta zaten normal olarak salgılanan sarı-kahverengi buşon kirli suyu çeker, şişer, içindeki mikrobun hastalık yapmasını kolaylaştırır. Pis kokulu, beyaz, sarı, yeşil akıntı olursa hemen doktora görünüp gerekli ve doğru ilaç tedavisi uygulanmalıdır. GÜNEŞTE ÇOK KALMAMALI Güneş çarpması: Çocuk uzun süre etkili güneş altında kalırsa, oyuna dalıp kaybettiği suyu yerine koymazsa, bir süre sonra ateş, halsizlik gibi belirtiler başlar. Vücuttan kaybedilen suyun içindeki sodyum, potasyum gibi elementlerin eksikliği de belirtileri şiddetlendirir. Su kaybının şiddetine göre şoka kadar varan tablolar oluşabilir. Kas krampları, terleme, soğuk-nemli cilt, bulantı-kusma, baş ağrısı, halsizlik-bitkinlik, bayılma, kalp atım sayısının artması, sık nefes alma, yüksek ateş, huzursuzluk, bilinç bulanıklığı, havale, zayıf nabız gibi belirtiler görülebilir. Güneş çarpması, sık sık su ve meyve suyu, ayran gibi elementleri de içeren sıvı verilmesi, çocuğun öğlen güneşinde oyuna bırakılmaması, diğer zamanlarda da gözetim altında ve güneşte çok kalmadan oynaması sağlanarak önlenebilir. Ortaya çıktığında, hemen değişik içerikli sıvılardan bol bol verilmeli, çocuk alamıyorsa veya kusuyorsa, hemen sağlık kurumuna götürüp gerekiyorsa damardan sıvı verilmesi gerekir. 3 SAATTE BİR TEKRARLANMALI Güneş yanığı: Bu dönemde en sık görülen rahatsızlık güneş yanığıdır. Burada korunmak önemlidir. Güneş ışınları 45 dereceden daha dik iken güneşlenmemek gerekir. Suyun içindeyken de güneş yakar. Hem direkt, hem de sudan yansıyan ışık yakar. Bu nedenle çocuklarda 6 aydan sonra 30 faktör civarındaki koruyucu güneş kremlerinin kullanılması uygundur. Dikkat edilecek konu; bu kremlerin güneşe çıkmadan yarım saat önce sürülmesi, her 3 saatte bir de tekrarlanmasıdır. Özellikle yüzü korumak için de kıyıda oynayan çocuklara geniş kenarlı şapka takmak yararlı olabilir. Böcek sokmaları: Alerjik reaksiyon yapmamış, hafif sinek, böcek sokmalarında kaşıntıya karşı ilaçlar, solüsyonlar veya merhemler öneriyoruz. Bazen çocuklar ağır alerjik reaksiyonlarla da gelebiliyorlar. Böyle durumlarda hastane şartlarında tıbbi müdahale uygulanır. Tatile çıkarken ya da çok sıcak yerlerde sineksavarlar kullanılabilir. İsilik: Sıcağın etkisiyle aşırı terlemeye bağlı olarak isilik daha çok bebeklerde görülür. Ciltte nokta şeklinde döküntüler olur. Çoğu zaman sıcak havada fazla giydirmeye bağlı olarak ortaya çıkar. Çocuğa her gün banyo yaptırarak ve çok ince giydirerek, ilaç bile sürmeden isilikler kendiliğinden geçebilir.'