Gelişigüzel bir mide rahatsızlığı gibi algılansa da çölyak hastalığı, bağırsakları doğrudan etkileyen ciddi bir otoimmün hastalık olarak biliniyor. Tanı konulan bireylerin ömür boyu glütensiz beslenmesi gerekiyor. Ancak sadece ekmeği kesmek yetmiyor; paketli ürünlerden mutfak alışkanlıklarına kadar birçok konuda titizlik şart.
Glüten tuzağı her yerde
Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan glüten maddesi, çölyak hastalarında bağırsak duvarına zarar veriyor. Uzmanlar, ekmek ve makarna gibi klasik gıdaların yanı sıra hazır çorbalar, soslar, hatta sakız ve bazı ilaçların bile glüten içerebileceğine dikkat çekiyor. Etiket okumadan hiçbir ürün tüketilmemesi gerektiği vurgulanıyor.
Çapraz bulaşmaya dikkat
Evdeki ekmek bıçağından restoran mutfağındaki tost makinesine kadar pek çok yerde glüten bulaşma riski bulunuyor. Uzmanlar, glütensiz ürünlerin ayrı bir mutfak alanında hazırlanması gerektiğini belirtiyor. Özellikle dışarıda yemek yerken “glutensiz” ibaresine güvenmek yerine, kullanılan malzeme ve ekipmanın da sorgulanması gerektiği ifade ediliyor.
Gıda dışı ürünler de riskli olabilir
Çölyak hastaları için tehdit yalnızca yiyeceklerle sınırlı değil. Bazı ilaçlar, diş macunları ve kozmetik ürünler de glüten içerebiliyor. Doktorlar ve eczacılarla iletişim kurarak kullanılan ürünlerin içeriğinden emin olunması gerekiyor.
Sağlıklı kalmak için düzenli takip şart
Uzmanlar, çölyak hastalarının düzenli kan tahlili yaptırarak vitamin ve mineral düzeylerini kontrol ettirmesi gerektiğini belirtiyor. Özellikle demir, D vitamini ve B12 eksikliği sık görülüyor. Ayrıca kemik erimesi riski nedeniyle kemik yoğunluğu ölçümlerinin de ihmal edilmemesi öneriliyor.