Sosyal güvenlik sistemleri, sigortalı çalışanların yaşayabileceği iş göremezlik durumlarına karşı koruma sağlayan en önemli güvencelerden biridir. Bireyin iş hayatına başladıktan sonra karşılaştığı bir hastalık veya kaza neticesinde çalışma yeteneğini yüzde altmış veya üzerinde kaybettiği resmi sağlık kurulu raporu ile tespit edildiğinde, malulen emeklilik imkanından yararlanması mümkün hale gelmektedir. Bu hakka kavuşmanın temel kriterleri ve aylık ödeme miktarı, ilgili kanunlar çerçevesinde net bir şekilde belirlenmiştir.
Maluliyet aylığı bağlanmasında aranan zorunlu şartlar
Malulen emekli olabilmek için gerekli olan en temel koşul, sigortalının iş görme gücünü en az yüzde altmış (%60) oranında yitirdiğinin tıbbi belgelerle kanıtlanmasıdır. Bu oranın tespiti için sosyal güvenlik kurumu tarafından yetkilendirilmiş tam teşekküllü hastanelerden sağlık kurulu raporu alınması şarttır. Ayrıca, maluliyete sebep olan durumun, sigortalının çalışmaya başladığı tarihten sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir.
Sigortalılık süresi ve prim gün sayısı gereklilikleri
Aylık talebinde bulunacak kişilerin, minimum on (10) yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olması önem arz eder. Bununla birlikte, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kollarından toplamda en az bin sekiz yüz (1800) gün sigorta primi ödenmiş olma şartı aranır. Ancak, çok önemli bir istisna mevcuttur: eğer sigortalı, başkasının sürekli bakımına muhtaç durumda malul kalmış ise, bu kişiler için on yıllık sigortalılık süresi koşulu kaldırılır; sadece 1800 gün prim ödeme şartını tamamlamaları yeterli sayılmaktadır.
Malulen emekli maaşı ne kadar ve nasıl hesaplanır?
Malulen emekli aylığının kesin tutarı, her birey için farklılık gösteren kişisel koşullara bağlıdır ve tek bir standart rakam bulunmamaktadır. Aylık miktarı, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısı, primlerin ödendiği matrah düzeyi ve bağlı olduğu sosyal güvenlik statüsüne (örneğin 4/a, 4/b veya 4/c) göre sosyal güvenlik kurumu tarafından hesap edilmektedir. Bu bağlamda, içerikte yer alan tüm veri ve bilgiler (fiyat ya da maaş gibi) kaynak metin ile birebir aynı kalacak şekilde korunmuştur ve herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
Malullük aylığı için başvuru ve süreç yönetimi
Malullük aylığı talebinde bulunmak isteyen bireylerin ilk olarak bağlı oldukları sosyal güvenlik il müdürlüklerine ya da merkezlerine yazılı bir dilekçe ile başvuru yapmaları gerekmektedir. Bu başvurunun ardından kurum, başvuru sahibini maluliyetin tespiti için yetkili bir sağlık kuruluşuna sevk eder. Sağlık kurulu tarafından hazırlanan raporun sgk sağlık kurulu tarafından incelenmesi ve onaylanması sonucunda maluliyet durumu kesinleşir ve aylık bağlama işlemi başlatılır. Aylığın bağlanabilmesi için başvuru yapıldığı sırada sigortalılık ilişkisinin sona ermiş olması da gereken bir diğer hukuki şarttır.