Ekonomik gelişmeleri takip eden herkesin sıklıkla duyduğu terimlerden biri olan politika faizi, aslında merkez bankalarının en önemli silahlarından biridir. Peki ama bu faiz oranı ne anlama gelir ve günlük yaşantımızda bankaların sunduğu faiz oranlarını nasıl etkiler?
Politika Faizi Ne Demek?
Politika faizi, merkez bankalarının para politikasını yönlendirmek için belirlediği temel faiz oranıdır. Bu oran, bankaların merkez bankasından kısa vadeli borç alırken uygulanan faizi temsil eder. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) gibi merkez bankaları, bu oranı artırıp azaltarak ekonomide denge kurmaya çalışır.
Bir ülke ekonomisi aşırı ısındığında, yani enflasyon yükseldiğinde merkez bankası politika faizini artırarak piyasadaki para akışını yavaşlatmak ister. Böylece tüketim azalır, fiyatlar düşer ve enflasyon kontrol altına alınır. Tam tersi durumda, yani ekonomik durgunluk yaşandığında ise merkez bankası bu faizi indirerek piyasaya daha fazla para girmesini sağlar, kredi kullanımını artırır ve ekonomiyi canlandırmaya çalışır.
Bankalar Bu Orandan Nasıl Etkilenir?
Politika faizinde yaşanan değişiklikler, doğrudan olmasa da dolaylı yoldan banka faiz oranlarını etkiler. Çünkü bankalar, merkez bankasından fon sağlarken bu faiz oranını dikkate alır. Örneğin, politika faizi yükselirse bankaların maliyetleri artar. Bu durumda bankalar da müşterilerine verdikleri kredi faizlerini yükseltir. Bu hem bireysel tüketiciler hem de işletmeler için kredi almayı daha pahalı hale getirir.
Öte yandan, düşük politika faizi ortamında bankaların kredi verme maliyeti düşer. Bu da tüketici kredileri, konut kredileri ve ticari krediler gibi borçlanma araçlarında daha cazip faiz oranları anlamına gelir. İnsanlar daha fazla harcama ve yatırım yapar, bu da ekonomide bir canlılık yaratır.
