TÜİK’ten Anket Cezası Şoku! Telefona Cevap Vermeyene 15 Bin TL

TÜİK’in telefonla yaptığı anketlere yanıt vermeyen vatandaşlara 15 bin TL’den fazla para cezası geliyor. “Yok artık” dedirten bu durum, 2005’te çıkarılan yasaya dayanıyor. Telefonu açmayıp cevaplamayanlar cezayla karşılaşabiliyor. Peki bu uygulama ne zaman başladı, kimleri kapsıyor? Cevaplar şaşırtıyor.

Aranmadan önce SMS geliyor

TÜİK önce SMS yolluyor. “Aranacaksınız” diyor. Sonra da ALO 124 hattından anket çağrısı geliyor. Sorular iş gücü, eğitim, turizm gibi konularla ilgili. Telefon açılmazsa ya da anket yarım bırakılırsa, ceza süreci başlıyor. Yani aramayı reddetmenin bir bedeli var.

Kanun 2005’te çıktı ama pek bilinmiyor

Türkiye İstatistik Kanunu’nun 54. maddesi açık. Devlet adına yapılan istatistik çalışmalarına katılım zorunlu. “İstemiyorum” demek yok. Cezanın güncel tutarı da 15.134 TL. Üstelik birçok kişi bu kuraldan haberdar bile değil. Sosyal medyada “Ben dolandırıcı sandım” diyenler çoğunlukta.

Defne Samyeli de kurtulamadı

2013’te TÜİK, Defne Samyeli’yi Hanehalkı Anketi için aradı. “Yoğunum” deyip katılmayınca 923 TL ceza kesildi. Samyeli iptal için Anayasa Mahkemesi’ne gitti. “Gizliliğim ihlal ediliyor” dedi. Ama mahkeme cezayı onayladı. Yıl 2018. O günden sonra benzer başvurular reddedilmeye devam etti.

Anketler zorunlu, cezalar resmi

TÜİK, bu anketleri ekonomik ve sosyal veri toplamak için yapıyor. “İstemiyorum, güvenmiyorum” demek vatandaşın inisiyatifinde değil. Cezalar da şikayet sitelerinde çok sayıda kullanıcı tarafından paylaşılıyor. Birçok kişi hâlâ gerçek olup olmadığından emin değil. Ama uygulama resmi ve yasal.