Osmanlı Devleti'ni 33 yıl yönettikten sonra 1909 yılında Meclis tarafından görevinden uzaklaştırılıp askeri bir cuntanın baskısı sonucu tarihimizde ilk görülen sürgüne gönderilmiş bir padişahtan söz ediyoruz.

Sultan İkinci Abdülhamit'in kendisi de yönetimi de fevkalade ders alınacak örnek bir durumdur.

Ölümünün 99, görevinden uzaklaştırılışının 108 yılını idrak ettiğimiz bugünlerde Türkiye üzerinde oyunlar tekrarlanmaktadır.

Dün bu oyunların muhatabı İkinci ABDÜLHAMİT , bugün ise Cumhurbaşkanımız Sayın R. Tayyip Erdoğan'dır.

Kabul etsek de etmesek de Kader'in Kaza'ya dönüştüğü kavşakta realite budur.

Fransız yazarları ile himaye ettikleri Ermeniler Sultan'a, 'KIZIL SULTAN' adını takarlarken, bu milletin ekmeğini yiyen şair Tevfik Fikret de Ermenilerin başarısız suikastları karşısında ağıt yakarak ve hayıflanarak şöyle diyordu:

'Ey şanlı avcı, damınıbîhûde kurmadın(Ey şanlı avcı, tuzağını boşuna kurmadın)!'
'Attın fakat yazık ki, yazıklar ki vuramadın(Attın…ama yazık ki, yazıklar ki,vuramadın)!'

Siyasetin, çıkarın, ihanetin ve kinin zirve yaptığı yerdir bu mısralar.

Tersine pişmanlık ağıtları yakanlar da vardı.

Örneğin, yıllar sonra Rıza Tevfik Bölükbaşı şöyle diyordu:
'Tarihler ismini andığı zaman, / Sana hak verecek, ey koca sultan;
Bizdik utanmadan iftira atan, / Asrın en siyasî padişahına.

"Padişah hem zalim, hem deli' dedik, / İhtilale kıyam etmeli dedik;
Şeytan ne dediyse, biz 'belî' dedik; / Çalıştık fitnenin intibahına.

Dîvane sen değil, meğer bizmişiz,
Bir çürük ipliğe hülya dizmişiz.
Sade deli değil, edepsizmişiz.
Tükürdük atalar kıblegahına.'

Bir başka örnek de Hal Fetvasını yazan büyük müfessir Elmalılı M. Hamdi Yazır'dır:

Bir sohbet meclisinde, 'Hayatımda bu kadar ağır bir vicdan azabı çekmedim. Başıma ne geldi ise bunun manevi sillesidir. Gençlik saikasıyla bir iştir işledim. Allah beni affetsin' diyerek üzüntüsünü ifade etmiştir.

Siyasiler, yazarlar ve diğer aydınlarımız Abdülhamit dönemindeki meslektaşlarımızın konumuna düşmeden dersimize iyi çalışırsak bugünü de iyi anlarız. Bugünkü denklemin ayakları bunun üzerinde kuruludur. Selam ve sevgi ile