İçinde bulunduğumuz zaman dilimi içerisinde döviz piyasası oldukça hareketli günler geçiriyor. Bu zaman dilimi içerisinde özelikle Amerikan Doları ciddi şekilde hareketlilik gösteriyor. Dolar son 1 ayda ciddi bir yükseliş gösterdi.
Bu durum işletmelerimizi yakinen etkiliyor. Özellikle hammaddesini döviz girdisi olarak alan işletmeler, dolar artışından en fazla etkilenen işletmeler oldu. İşletme dolar olarak aldığı hammaddeyi farklı bir para biriminden de satıyorsa, bu noktada döviz kuru riskinin çıkması, son derece normal bir durumdur. Bu noktada işletmenin karşısına iki tane alternatif çıkıyor. Birinci seçenekte dolar ve farklı para birimindeki seçenek işletmenin lehine olabilir. İkinci ve negatif alternatif ise işletmenin aleyhine olan durumdur. Bu durumda işletmenin zarar almadan kurtulabilmesinin çaresi ise türev finansal araçları kullanmaktır.
Bu piyasalar forward, futures, options ve swap işlemlerinin tamamını içermektedir. Bu tür işlemler vadeli işlemlerdir. Vadeli işlemlerin ortak özelliği, ilerideki bir tarihte teslimatı yapılmak üzere herhangi bir malın veya finansal aracın bugünden alım satımının yapılmasıdır.
Türev piyasalarının en temel görevi yatırımcıyı doğabilecek riske karşı korumak ve spekülasyonu (kâr elde etme amacı) sağlamaktır. Riske karşı korunma yöntemleri riski tamamen ortadan kaldırmaz ancak riske karşı belirli bir korunma sağlar ve riski yönetilebilir bir hale getirir.
Değeri başka bir finansal varlığın veya malın değerine doğrudan bağlı olan finansal araçlar türev araç olarak adlandırılmaktadır. Türev araçlar, dayanak varlığın sahipliğinin el değiştirmesine gerek olmaksızın bu varlıkla ilgili hak ve yükümlülüklerin ticaretine imkan sağlar.
Gelişmekte olan piyasalar; türev ürünlerin likiditeye ve spot piyasadaki fiyat oluşum mekanizmasına etkisi, yeni ürün imkânları, yatırım alternatiflerini çoğaltması, sistematik riski azaltması, optimal varlık dağılım olanaklarını gerçekleştirmesi, tamamlayıcı özelliklerinin bulunması ve ülke içinde ve ülkeler arasında risk transferine olanak sağlaması nedeniyle türev piyasalara yer vermektedirler. Bu ürünler, geleneksel emtia vadeli işlemler piyasalarına göre finans teknolojisinde bir yeniliği temsil etmekte olup, kur ve faiz oranlarında başlayarak opsiyonlar ve hisse senedi endeksli piyasalarının gelişmesiyle hisse senedi piyasasına kadar uzanmışlardır.
İşte tüm bu nedenlerden dolayı işletmeler çalıştıkları bankaların ilgili birimleri ile konuşarak kendilerini döviz kuru risklerinden korumanın yolarını aramaları gerekmektedir.
