Lozan Anlaşmasının en önemli sonuçlarından birisi olan nüfus mübadelesine dair uluslararası sözleşme, 30 Ocak 1923'te imzalanmıştı.
Türkiye'nin birçok kentinde bu tarihi olayın yıl dönümü yaklaşırken etkinlikler yapılacak. Bunlardan en önemlilerinden birisi de Samsun'da gerçekleştirilecek.
26 Ocak Cumartesi günü akşamı, Canik Kültür Merkezinde "Büyük Mübadele Gecesi" isimli bir etkinlik düzenleniyor.
Malum, mübadelenin iki yüzü var: Gidenler ve gelenler...
Gidenleri temsilen Yunanistan'ın Kavala kentinden "Anadolulular Derneği" katılıyor. Misafir gurup, Karadeniz'den, Kapadokya'dan ve Ege'den mübadele ile gönderilenlerin türkülerini ve halkoyunlarını sergileyecek.
Gelenleri temsilen, Samsun Sürmeli Köyü Derneği, Atakum Belediyesi ve Horon Yeri halkoyunları ve müzisyen ekipleri sahne alacak. Onlar da Balkan - Trakya yöresi oyunları ve türküleriyle karşımızda olacak. Ayrıca Ege başta olmak üzere Türkiye'nin dört yanından zengin halkoyunu şöleni izleme imkanımız olacak.
Etkinliğin Samsun'da üç sahibi var, ama bu sivil toplum kuruluşları birbirleriyle yakın ilişki içinde olan kurumlar...
Sürmeli Köyü derneği adına eski başkan Süleyman Özata'yla görüştüm. Bafra'daki yaşayan on binlerce Rumeli kökenli vatandaşımızdan birisi olan Özata, "Köyümün uluslararası bir etkinlikte Türkiye'yi temsile layık görülmesinden onur duyuyorum." dedi.
Samsun Mübadele Derneği'nin hanım başkanı Olcay Yanık, "Rum ve Türk mübadillerin acıları ortak. Geçmişten ders çıkartmak lazım. Komşu iki ülkenin mübadilleri, barış köprüsü olabilir." diyor.
Çatı kuruluş Karadeniz Rumeli Dernekleri Federasyonu başkanı Kemalettin Altınsoy ise "Samsun son yıllardaki en farklı ve kaliteli uluslararası halkoyunları etkinliklerinden birisine tanıklık edecek. Anadolu'dan Balkanlar'a gidenler ile Balkanlar'dan Anadolu'ya gidenlerin torunlarının birlikte türkü söyleyip halay çekmesine tanıklık etmek isteyen herkesi bekliyoruz" biçiminde konuşuyor.
Uzun lafın kısası, 26 Ocak Cumartesi akşamı saat 19:00'da Canik Kültür Merkezinde çok farklı bir etkinlik var... İster aile tarihinizde mübadele olsun, isterse olmasın... Mübadelenin sillesini yemiş iki halkın çocuklarının birbirlerinin acılarını paylaşarak sanat ve kültür üretmelerine tanıklık etmek isteyen herkese açık bu etkinlik...
Büyük Mübadele Gecesinin biletleri sadece 20 TL ve biletler, önceden alınabileceği gibi etkinlik saatinde de salon girişinde temin edilebilir.
KARADENİZE DE KARANFİLLER BIRAKILACAK
Her yıl olduğu gibi, bu sene de mübadelenin yıl dönümünde Türkiye'nin dört bir yanında denize karanfiller bırakılacak. Samsun'da yapılacak denize karanfil bırakma töreni, yabancılar pazarı önündeki tütün iskelesinde, Atatürk'ün ve ilk mübadil kafilelerinin Samsun'a çıktığı noktada 26 Ocak Cumartesi günü saat 14:00'da yapılacak. Mübadil torunları hep birlikte ataları için saygı duruşunda bulunacak, ortak bildiriyi okuyacak, denize karanfiller bıraktıktan sonra sıla türküsü Vardar Ovasını söyleyecek. Törene Yunanlı mübadillerin yanı sıra protokol mensuplarının da ilgi göstermesi bekleniyor.
SAMSUN VE FAKİRLİK
Bundan beş on sene evvel, kırmızı ışıklarda duran araçlara yaklaşıp bir şeyler satmaya çalışanlarla sadece büyükşehirlerde karşılaşırdık.
Şimdilerde, neredeyse tüm Anadolu şehirlerindeki trafik ışıklarında dilencisi, simitçisi, kağıt mendilcisi eksik olmuyor. Kimisi küçücük çocuklar, kimisi yaşlı amcalar... Bazen hırpani kıyafetler giymiş mülteciler, uyuşturucunun tesirindeki gençler, feleğin çemberinden geçmekte olan zavallı insanlar...
Samsun'da da dilencilik ve kırmızı ışıkta bekleyen araçlardan ekmeklerini çıkartmak isteyenler her geçen gün artıyor.
Duruşehir, Çiftlik, Türkiş ve diğer birçok yerde alışıldı artık bu manzaraya. Polis görmezden geliyor, zabıta umursamıyor, sosyal hizmetlerden sorumlu kuruluşlar aldırmıyor. Kafelerde, restoranlarda oturan insanlar, gözlerinin önünde yaşam mücadelesi veren zavallılara boş gözlerle bakıyor.
Durum daha da bozulur mu bilmem... Ama endişem o ki artan fakirlik, mültecilerin yaşadığı dram ve sosyoekonomik tablonun her geçen gün bozulması, kırmızı ışıkta bekleyen araçlardan ekmek çıkartmaya çalışanların sayısını daha da arttıracak. Gün gelecek bu insanlar, daha kötü olaylara tevessül edecekler. Uyuşturucu bağımlılığının yoksullukla birleştiği durumlarda güven içinde sokaklarda yürümenin mümkün olmadığı, hırsızlık ve kapkaç gibi vakaların sıradanlaştığı bir şehir haline dönüşebiliriz.
Bu meselenin çözümü son derece çetrefilli tabii. İşsizlik, mülteciler, yoksulluk gibi faktörler orta yerde durduğu sürece sorun daha da büyümeye namzet görünüyor.
Son yıllarda ulusal medyanın üçüncü sayfa haberleri arasına giderek artan biçimde Samsun ve ilçelerindeki adli vakaların yer alması bir alarm kabul edilmelidir.
MUHTAR ADAYLARI NEDEN BU KADAR ÇOĞALDI?
Bir görüşe göre muhtarlık kurumunun itibarı arttı. Cumhurbaşkanımızın sürekli muhtarları sarayda ağırlayıp yurt dışı seyahatlere yollaması ve muhtarların kamu kuruluşlarında iş görebilme kabiliyetlerinin arttığına dair algı, muhtarlığa talip olanların çoğalmasına sebep oldu.
Diğer bir görüş ise muhtarlara verilen maaş, vatandaşlar arasında kısa yoldan iş bulma aracı gibi görünmeye başladı.
Sebebi her ne olursa olsun, mahalle muhtarlığına talip olanların sayısını arttırmışa benziyor. Biraz da sosyal medyanın muhtar adaylarınca sık kullanılması ve muhtarlık seçimine girenlerin neredeyse profesyonel sayılabilecek bir seçim kampanyası yürütmeleri nedeniyle talip olanların görünürlüğü arttı galiba...
Kim bilir, muhtarlık kurumunun rehabilite edilmesi için zaman gelmiştir de toplumca farkında değilizdir belki de!
