Günlük yaşamda telefon, tablet ya da bilgisayar üzerinden birçok farklı site ziyaret ediyoruz. Özellikle kişisel ya da hassas bilgilerin bulunduğu sayfalarda gezinirken, “Acaba bu ziyaret ettiğim siteleri bir başkası görebilir mi?” sorusu sıkça akıllara geliyor. Bu konuda hem yanlış bilgiler hem de eksik teknik detaylar kullanıcıların kafasını karıştırabiliyor. Peki, gerçekten girilen siteler kimler tarafından görülebilir? İnternet geçmişi tamamen silinebilir mi?
Tarayıcı Geçmişi Girdikleri Siteleri Kayıt Altına Alır
İnternet kullanıcılarının büyük bölümü, ziyaret ettikleri sitelerin tarayıcı geçmişine kaydedildiğini bilir. Chrome, Safari, Firefox gibi popüler tarayıcılar; gezilen sayfaları, arama terimlerini ve hatta oturum bilgilerini otomatik olarak hafızada tutar. Bu bilgiler, cihazın bir başkası tarafından kullanılması durumunda kolaylıkla görülebilir. Ancak bu kayıtlar, birkaç ayar değişikliği ya da gizli sekme kullanımı ile kontrol altına alınabilir.
Örneğin, “gizli mod” ya da “incognito mod” olarak bilinen tarayıcı özelliği sayesinde, internet geçmişi ve çerezler oturum sonlandırıldığında otomatik olarak silinir. Yani, bu modda gezilen siteler cihazın geçmişinde kayıtlı kalmaz.
İnternet Servis Sağlayıcıları Neleri Görür?
Tarayıcıdan yapılan işlemlerin bir kısmı kullanıcının cihazında kayıtlı kalırken, daha geniş veri kayıtları internet servis sağlayıcıları (ISS) tarafından tutulabilir. Her çevrimiçi etkinlik, servis sağlayıcının sunucularından geçtiği için teorik olarak yapılan her arama ve girilen her site kaydedilebilir. Bu nedenle tam anlamıyla “görünmez olmak” için yalnızca tarayıcı geçmişini silmek yeterli değildir.
Ancak servis sağlayıcılar, genellikle yasal zorunluluklar dışında bu verileri üçüncü kişilerle paylaşmaz. Ek güvenlik isteyen kullanıcılar ise VPN gibi şifreleme teknolojilerinden faydalanarak internet trafiğini gizleyebilir.
