Samsun'un Çarşamba ilçesine bağlı Beyyenice Mahallesi'nde ikamet eden Emine Şeker Tuğ (35), kültür mantarı yetiştiriciliğine başlama sürecini anlattı. ZORLU VE DİKKAT İSTEYEN BİR ÜRETİM SÜRECİ Kültür mantarında zorlu ve çokça dikkat isteyen bir üretim sürecinin olduğunu ifade eden Tuğ, '3 yıl önce şuanda İzmir'de bulunan kardeşimin sürekli bize mantar üretimi yapalım tavsiyeleri sonrasında bende bu işe yönelme fikrine kapıldım. O süreçte Çarşamba'da bir kurumda dönemsel olarak çalışıyordum. KADER DEĞİŞTİREN BAŞVURU Tarım ve Orman Bakanlığının Genç Çiftçi Projelerini araştırdım. Daha sonra oradan o şartlara uygun olduğumuzu da görünce başvuruyu yaptık. Başvurum onaylandı ve tesisimi kurup faaliyete başladım. Devletimiz sağ olsun destek veriyor ama tesise verdiği destek yeterli gelmiyor. 6 aylık bir dönemde kazandığımızı borcumuza verdik, maliyetimizi kurtardık. Faaliyetlerimizi sürdürürken Samsun Büyükşehir Belediyesi Kırsal Kalkınma Şube Müdürlüğünden 'Cansuyu' adında bir proje kapsamında bize kompost temini sağladılar. Bu işi yaptığımı gören erkek kardeşim de bu üretimi yapmaya başladı. Kendi imkanlarıyla kredi çekerek kısa sürede bir üretim tesisi kurdu. Belli bir süre sonra ablam da bu işi yapma kararını verdi. Tesisini kurdu ancak şuanda üretim yapamıyor. Yetkililerin yardımları ve destekleriyle tesisi tam anlamıyla hazır olduğunda o da üretime geçecek. Yoğun hasat dönemlerinde tesislerde 8 kişi çalışıyor. Burada çok sayıda mahalleliye iş imkanı sağlamaktayız' diyerek kadın bir girişimci olarak kendi işini yapmanın mutluluğunu yaşadığını ifade etti. EMEĞİMİZ BOŞA GİTMESİN DİYE ÇABALIYORUZ Mantar üreticisi Tuğ, 'Üretimimizde en önemli etken kompost. Genelde Ankara, Konya civarından 2,5 ayda bir her tesis için nakliye ile getiriyoruz. Maliyetlerimizi zorlayan nakliye süreci sonrasında gelen kompostun sağlıklı olup olmadığını bilemiyoruz. Bu noktada devletimizden destek bekliyoruz. Tüm üreticiler olarak bu desteği bekliyoruz. Çünkü bizim hiçbir güvencemiz yok. 15-20 bin TL gibi yüksek rakamlarda nakliye getirttiğimiz ürünler mantarda hastalığa neden olduğu zaman verim alma durumunuz ortadan kalkıyor. Emeğimiz boşa gitmesin diye çabalıyorsunuz ama o 2,5 aylık bir dönem boşa gidiyor. Bunu alıcı firmaya bildirdiğinizde firma kesinlikle üretici hatasıdır diyor. Bununla ilgili Tarım Müdürlüklerimizin bir çalışmasını, bir önlemini bekliyoruz. İl, ilçe müdürlüklerimiz nasıl biz üreticilerden gelip mantardan numune alıyorlarsa, muhakkak ki oradan da gidip bu kompostlardan numune alıyorlardır. Numunelere göre bir işlem, uygulama yapılması bizler için önemlidir. Daha sağlıklı üretim yapmak istiyoruz' dedi. KOLAY BİR İŞ DEĞİL Kültür mantarı yetiştiriciliği işini yapmak isteyenlere tavsiyelerde bulunan Tuğ, mutlaka bu iş üzerine yıllarını vermiş, gerekli bilgi ve donanıma sahip kişilerle iletişime geçmelerinin gerektiğini söyleyerek, 'Üretim dönemlerindeki uygulamalar her güne göre farklılık gösterebiliyor. Nemi, sıcaklığı, iklimlendirmesi gibi önemli etkenlerin dikkatli bir şekilde kontrol edilmesi ve buna göre adım atılması gerekmektedir. Bu kolay bir iş değil. Alışana kadar zahmet isteyen bir iş. Ben bu işi yapmayın demiyorum, beni bazen yanlış anlayabiliyorlar. Ancak kuruluş ve üretim sürecindeki zahmetleri anlattığımda bana inanmayabiliyorlar. Ciddi riskleri olan, profesyonel destek gerektiren bir bir iş olduğu mutlaka akılda olmalıdır' dedi. AİLESİNİN DE KADERİ DEĞİŞTİ Emine Şeker Tuğ'un ardından bu işi yapmaya başlayan 28 yaşındaki kardeşi İsmail Şeker ise, 'Ağabeyimin tavsiyeleri ve ablamın bu işe başlaması sonrası ben de çalışmakta olduğum çağrı merkezi firmasından ayrılarak kendi işimi yapmaya karar verdim. Kendi imkanlarımla kredi çekerek üretim tesisi kurdum ve üretim yapmaya başladım. Çok sayıda kişi burada çalışıyor. Bizlere yardımcı oluyorlar, hem de kendi kazançlarını sağlıyorlar. Üretim tesisimi her zaman, her açıdan geliştirmek istiyorum. Bunun için çabalıyoruz ve devletimizden de bu konuyla ilgili yardımcı olmalarını istiyoruz. Biz ne kadar yardım görebilirsek ekonomimize bir o kadar da fayda sağlarız. Kompost yardımı yapılabilir. Çeşitli yardımlar yapılabilir' şeklinde konuştu. İÇ TERTİBATIN EKSİKLİĞİ NEDENİYLE ÜRETİME DEVAM EDEMİYOR İki kardeşinin kültür mantarı yetiştiriciliği yaptığını gören Aslıhan Şeker de bu işi yapma fikrine karar verdiğini, aldığı hibe ile üretim tesisini kurduğunu ancak tesisteki iç tertibatın eksikliği nedeniyle üretime devam edemediğini ifade etti. Yetkililerden konu hakkında destek beklediğini söyleyen Şeker, eksikliklerini tamamlayarak üretime başlamak istediğini söyledi. Genç üreticiler, sağlık yönünden kültür mantarının birçok faydasının bulunduğunu belirterek, önemli bir seviyede vatandaşlar tarafından tercih edildiğini söylediler.