Hepimizin bildiği üzere son 1 haftadır Rusya ile ciddi manada ekonomik ve siyasi bir kriz yaşıyoruz. Kamuoyunda kimisi haklı taraf olarak Türkiye’yi görmekle birlikte bir kısım da Rusya’yı haklı görüyor. İşin ekonomik tarafına bakarsak bazı rakamları gözden geçirmekte fayda var.
1. Türkiye nin Rusya ya yaptığı önemli ihraç kalemlerinden biri beyaz et. Geçtiğimiz yıl Rusya ya 16 milyon dolarlık tavuk eti ihraç edildi. 2015 sonunda ise bu rakamın 23,5 milyon doları bulması bekleniyordu.
2. Türkiye ye Rusya dan her yıl 4 milyona yakın turist geliyordu. Türkiye ye gelen turist sayısında ikinci olan Rusya dan eylül ayına kadar 2015 yılında da 3.3 milyon turist girişi sağlanmıştı.
3. Rusya ya yaklaşık 1 milyar dolarlık yaş meyve-sebze satan üreticiler için Rusya pazarı önemli konumda. Rusya yaş meyve sebze pazarında 1 milyar dolarla birinci ülke. Onu 300 milyon dolarla Almanya takip ediyor.
4. Türk tekstil ve hazır giyimcileri Rusya da söz sahibi ülkeler arasında. Birçok Türk markasının Rusya da yatırımı bulunuyor. Ayrıca iki ülke arasında resmi kayıtlarda olmayan bir de bavul ticareti vardı.
5. Rus vatandaşları da Türkiye den gayrimenkul satın alan yabancılar arasında önemli bir yere sahip. 2015 in ilk 10 ayında ülke genelinde yabancılara 18 bin 428 ev satıldı. Rus vatandaşları 1750 adet ev ile Iraklılar ve Suudilerden sonra üçüncü sırada yer aldı.
6. Rusya son yıllarda Türk markalarının en çok mağaza açtığı ülke olarak dikkat çekiyordu. 30 dan fazla Türk markasının Rusya da 700 ün üzerinde mağazası bulunuyor. Rusya daki mağazaların yüzde 75 ini ise hazır giyim markaları oluşturuyor. Bu sektörü mobilya ve ev tekstili takip ediyor. Ayakkabı, mücevher ve ev ürünleri üreticileri de Rusya da son dönemlerde birçok mağaza açmıştı.
7. Türkiye, Ukrayna üzerinden gelen ve Trakya’dan giriş yapan Batı Hattı ile Karadeniz’in altından gelip Samsun’dan karaya çıkan Mavi Akım üzerinden Rusya’dan doğalgaz alıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 2014 Doğalgaz Sektörü Raporu’na göre 2014 yılında doğalgaz ithalatı yüzde 54.76’lık payla en fazla Rusya’dan yapılırken, miktar olarak ise yaklaşık 50 milyar metreküplük doğalgaz ihtiyacının 26 milyar metreküpü Rusya’dan karşılandı.
8. Türkiye’de elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 48’i doğalgaz ile yapılıyor. Yani ısınma amaçlı doğalgaz ithalatı enerji başlığının sadece bir boyutu, elektrik üretimi ve sanayi açısından da doğalgaz oldukça önemli bir kaynak konumunda. Geçtiğimiz yılki gaz tüketiminin sektörel dağılımına bakıldığında, yaklaşık yüzde 48’ini elektrik üretiminden oluşturuyor.
9. Diğer yandan, Ankara-Moskova gerilimi nedeniyle ortak enerji projelerinin akıbeti belirsiz hale gelirken, Türkiye’nin doğalgaza olan bağımlılığını azaltmak için başvurduğu alternatif enerji kaynaklarından biri olan nükleer enerjide ise adres yine Rusya olmuştu. Mersin Akkuyu’da faaliyete geçmesi planlanan ilk nükleer santral yatırımını Rusya Devlet Nükleer Şirketi Rosatom yapıyor.
Rusya bizim ticaretimiz açısından çok önemli bir partner. Ekonomide göze alınması gereken en önemli noktalardan birisi de dış ticarettir. Bunun sağlıklı bir şekilde yürümesi için de dış ticarete konu olan ülkeler arasında sağlıklı ilişkilerin tesis edilmesidir. Dilerim ki kriz en kısa zamanda çözülür ve ekonomi bu işten hasarsız/en az hasarla çıkar.
