Türkiye’de uzun süredir gündemden düşmeyen emeklilik tartışmaları, yeniden alevlendi. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanamayan milyonlarca vatandaş, gözünü olası “kademeli emeklilik” düzenlemesine çevirdi. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun’un son açıklamaları ise konuyu yeniden Türkiye’nin en çok konuşulan başlıklarından biri haline getirdi.
Türkiye Artık “Erken Emeklilik Ülkesi” Değil
Erdursun’un kaleme aldığı yazıya göre, Türkiye artık erken emekliliğin mümkün olduğu bir ülke değil. Uzman, “Bugün sigortalı olan bir kişi, 65 yaşından önce emekli olamayacak” diyerek durumu özetledi. Avrupa ülkelerindeki emeklilik yaş ortalamasına denk gelen bu düzen, Türkiye’nin sosyal güvenlik sisteminde köklü bir değişimin göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Erdursun’a göre bu değişimin temeli 1 Mayıs 2008 tarihinde atıldı. Bu tarih, Türkiye’nin fiilen 65 yaş sistemine geçtiği dönüm noktası olarak görülüyor. Bu tarihten sonra sigortalı olan herkes için emeklilik yaşı, prim gün sayısını tamamlama yılına göre kademeli şekilde belirleniyor.
2008 Sonrası Sigortalılar İçin Zor Bir Denklem
1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olan vatandaşların emeklilik süreci oldukça uzun. SSK (4A) kapsamında çalışanların en az 7.200 prim günü, yani yaklaşık 20 yıl çalışma şartı bulunuyor.
Bağ-Kur (4B) ve Emekli Sandığı (4C) kapsamında çalışanlar içinse bu süre 9.000 gün, yani 25 yıla denk geliyor. Bugün sigorta girişi yapılan bir kişi, bu prim süresini 2045 civarında tamamlayabilecek.
Bu tabloya bakıldığında, birçok çalışan için erken emeklilik artık bir hayal gibi görünüyor. Ancak 9 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigorta girişi yapanlar için durum biraz daha farklı.
1999-2008 Arası Sigortalılar İçin “Kademeli Yaş Sistemi”
Bu tarih aralığında sigortalı olan vatandaşlar, mevcut sisteme göre daha erken emekli olabiliyor. Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartı geçerli. Prim gün sayısı ise 9.000 olarak belirlenmiş durumda.
Uzmanlar, bu sistemin aslında “kademeli emekliliğin ilk adımı” olarak görülebileceğini belirtiyor.
