Kanser Vakalarında Endişe Veren Yükseliş
Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirilen geniş çaplı bir çalışmada, 15 ila 49 yaş aralığında teşhis edilen iki milyondan fazla kanser vakasının analizi yapıldı. 2010 ile 2019 yılları arasını kapsayan incelemede, 50 yaş altındaki bireylerde kanser görülme oranlarının artış eğiliminde olduğu tespit edildi. Araştırma sonuçları, Cancer Discovery adlı bilimsel dergide yayımlandı.
Toplam 33 farklı kanser türünün değerlendirildiği çalışmada, en az 14’ünün genç yaş gruplarında artış gösterdiği belirlendi. Bu vakaların yaklaşık yüzde 63’lük bölümünü kadınlar oluşturdu. Uzmanlar, meme, kalın bağırsak (kolorektal), böbrek ve rahim (uterus) kanserlerinde en yüksek artış oranlarının gözlemlendiğini bildiriyor.
2019 Verileri Beklentileri Aştı
Bilim insanları, 2019 yılındaki verileri 2010’da öngörülen istatistiklerle karşılaştırarak fazladan tespit edilen kanser vakalarını belirledi. Buna göre:
- Meme kanserinde beklenenden 4.800 daha fazla vaka görüldü.
- Kolorektal kanserde 2.000’in üzerinde ilave teşhis kaydedildi.
- Böbrek kanseri vakaları 1.800 adet arttı.
- Rahim kanseri içinse fazladan 1.200 yeni vaka rapor edildi.
Öte yandan, genç yaşta kansere bağlı ölüm oranlarının genel olarak yükselmediği ifade ediliyor. Ancak kolorektal, uterus ve testis kanserlerinde ölüm oranlarında bir artış yaşandığına da dikkat çekiliyor.
Sebebi Belirsiz Ama Teoriler Güçleniyor
Çalışmanın baş yazarı ve ABD Ulusal Kanser Enstitüsü’nden Dr. Meredith Shiels, artışın nedenlerine ilişkin şu yorumda bulundu: “Bazı kanser türlerinin artışı, aşırı kilo ile ilişkilendiriliyor. Bu nedenle en kuvvetli teorilerden biri, obezite oranlarının yükselmesidir.”
Ayrıca, kanser tarama yöntemlerinde yaşanan gelişmeler, teşhis süreçlerinin daha etkili hale gelmesi ve tarama rehberlerindeki değişikliklerin de bu artışta payı olabileceği öne sürülüyor. Meme kanseri özelinde ise, kadınların ilk doğum yaşlarının giderek yükselmesinin etkili bir faktör olduğu belirtiliyor. Çünkü gebelik ve emzirme, meme kanseri riskini azaltıcı bir rol oynuyor.
Her Kanser Türü Bu Artıştan Etkilenmedi
Rapor, tüm kanser türlerinde artış yaşanmadığını da ortaya koydu. Özellikle 50 yaş altındaki bireylerde bazı kanser türlerinde belirgin düşüşler gözlemlendi. Akciğer ve prostat kanserleri bunların başında geliyor.
Sigara kullanımının ABD’de son yıllarda ciddi oranda azalması, genç yetişkinlerde akciğer kanseri oranlarını düşüren başlıca etken olarak gösteriliyor. Prostat kanserindeki azalma ise, genç erkeklerde PSA testlerinin daha az önerilmesiyle ilişkilendiriliyor. Çünkü bu testin fazla kullanımı, gereksiz tedavilere neden olabileceği gerekçesiyle artık daha dikkatli kullanılıyor.
Uzmanlar Daha Fazla Araştırma Çağrısı Yapıyor
Çalışmaya katılmayan ancak kanser riski konusunda önemli araştırmalar yürüten Dana-Farber Kanser Enstitüsü’nden Tim Rebbeck, şu değerlendirmede bulundu: “Bu tür eğilimler genellikle yüzeyde görünmeyen daha derin faktörlerin göstergesidir. Bu konuyu anlayabilmek için araştırmaların artırılması elzem.”
Bilim dünyası, yıl sonuna doğru düzenlenecek büyük bir toplantı ile bu artışların arkasında yatan olası nedenleri tartışmayı ve yeni stratejiler belirlemeyi hedefliyor.