Z Kuşağı İnternette Zamanını Nasıl Geçiriyor?
Z kuşağı, internete doğan ilk nesil olarak dijital evrende adeta bir "yerli" gibi yaşıyor. Global Web Index’in 2024 verilerine göre, Z kuşağının günlük internet kullanım süresi ortalama 6 saat 49 dakika. Türkiye’de bu rakam bazı şehirlerde 7 saati bile aşıyor. Üstelik bu dijital yoğunluk sadece bir bölgede değil; Brezilya’dan Japonya’ya, Türkiye’den ABD’ye kadar benzer eğilimler gözlemleniyor. TikTok, Instagram ve Snapchat ise hâlâ en çok vakit geçirilen üç platform olarak öne çıkıyor.
Elbette Z kuşağının sanal dünyası çok daha geniş ve katmanlı. Onlar online oyun platformlarından Netflix gibi eğlence servislerine ve Mostbet gibi online casino sitelerine kadar oldukça geniş bir dijital evrende zaman geçiriyorlar. Peki, gençlerin ekran karşısında geçirdiği onca saatin içeriğinde neler var, hiç merak ettiniz mi? Gelin birlikte onların dünyasına küçük bir yolculuk yapalım.
Sosyal Medya Platformları
Araştırmalara göre dünya genelinde Z kuşağının %66'sı için sosyal medya hayatlarının bir parçası haline geldi. Nüfusunun %24’ünü Z kuşağının (1996-2010) oluşturduğu Türkiye'de ise Z kuşağının sosyal medyaya katılımı daha büyük. Google’da ‘Türkiye'de Z Kuşağı’ başlığıyla paylaşılan bir makaleye göre ülkedeki Z kuşağının yüzde 97'si internet erişimine sahipken, yüzde 76'sı her gün sosyal medyayla etkileşimde bulunuyor.
Z kuşağı dijital dünyada açık ara en çok YouTube'u tercih ediyor; gençlerin tam %84’ü bu platformda aktif. Onları peşinden sürükleyen kısa videolarla TikTok %61’lik bir oranla ikinci sırada. Snapchat ve Instagram ise sırasıyla %58 ve %56 ile bu dijital yarışta geriden geliyor. Görünen o ki, Z kuşağının dikkatini çekmek isteyen markaların yolu önce YouTube'dan geçiyor.
Online Oyun
Sosyal medya gibi, Z kuşağı için online oyun oynama süresi de oldukça yüksek. Z kuşağı oyuncuları haftalık ortalama 6 saat 10 dakika oyun oynuyor. Peki, Z kuşağı video oyunlarına Y kuşağından daha mı düşkün? Bu konuda net bir söylemek zor. Y kuşağının %68’i her gün düzenli olarak oyun oynadığını belirtirken, bu oran Z kuşağında %58’e tekabül ediyor.
Ayrıca, her hafta tüm bir günü oyun oynayarak geçirenlerde de Y kuşağı önde. Yine de, oyunlara olan genel ilgi dikkat çekici. Genel nüfusun %79’u kendini oyun meraklısı olarak tanımlarken, bu oran Z kuşağında %90’a kadar çıkıyor. Türkiye’de 2025 yılında Z kuşağı arasında en popüler online oyunlar ise şöyle listelebilir:
- Valorant
- PUBG Mobile
- CS:GO
- FIFA
- Call of Duty
E-sporun yükselişini de bu tabloya eklediğinizde, Z kuşağı için oyunlar artık sadece eğlenmekle ilgili olmadığını görürsünüz. Bugünün gençleri, Valorant finallerini canlı izliyor, Twitch yayıncılarını destekliyor, hatta kendi oyun topluluklarını kuruyor. Rakamlara göre Z kuşağının internette harcadığı paranın %12'lik kısmı bu yönde harcanıyor. Çünkü oyunlar onlar için hem sohbet ettikleri, hem yarıştıkları hem de birlikte güldükleri dijital bir buluşma noktası adeta.
Dijital Yayın Platformları
Günümüz gençlerinin internette zaman geçirmeyi sevdiği başka bir alışkanlık da dijital yayın platformlarıdır. Bu durum, Z kuşağının hangi medya türünü tercih ettiğine bakıldığında açıkça görülüyor. Türkiye’de bu konuda elimizde net veriler olmasa da, ABD’den gelen rakamlar Z kuşağının dijital alışkanlıkları hakkında bize güçlü ipuçları veriyor. Bu ülkedeki Z kuşağının neredeyse her üçte biri geleneksel televizyonu hiç izlemediğini belirtirken, büyük çoğunluğu ücretli abonelik ya da dijital yayın platformlarında günde bir saatten fazla vakit geçiriyor.
Z kuşağı izleyicileri, günde ortalama 1 saat 50 dakikayı dijital platformlarda yayın izleyerek, sadece 38 dakikayı ise televizyon karşısında geçiriyor. ABD'de bu neslin en çok tercih ettiği platform %75 oranla Netflix, onun en yakın takipçisi ise %54 ile Hulu. Disney+ %48 ve Amazon Prime Video da %40 oranla ilk dörtte yer alıyor.
Araştırmalar, Y kuşağının günde ortalama 1 saat 1 dakikayı televizyon karşısında geçirdiğini gösteriyor. Z kuşağı için ise bu süre sadece 33 dakika. Bu durum, sadece kuşaklar arasındaki farklılığı değil, aynı zamanda geleneksel medyanın geleceğinin ciddi anlamda sorgulanmasının gerektiğini gösteriyor.
Online Bahis
Z kuşağının teknolojiyle iç içe olması, spor bahisleri ve casino dünyasına da doğrudan etki etti. Özellikle pandemi sonrasında, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de online bahis ve casino oyuncu sayılarında önemli bir artış gözlemlendi. Türkiye için genel istatistikler mevcut olmasa da, global araştırmalar Z kuşağının %36’sının hayatında en az bir kez online bahis deneyimi yaşadığını ortaya koyuyor.
Online bahis, sunduğu özgürlük göz önüne alındığında sürekli bir eğlence biçimi olmasa da, artık Z kuşağının önemli bir kısmı için günlük yaşamın bir parçası. Spor bahisleri ve slot oyunları hâlâ Z kuşağının gözdesi olmaya devam ediyor. Ancak artık canlı casino oyunları da dijitalde karşılığı olan bir gerçeğe dönüşmüş durumda. Son zamanlarda trend olan crash oyunları da giderek daha popüler hale geliyor.
Online casino dünyasına olan ilginin bu denli artması, aynı zamanda dijital çağda "Sorumlu oyun" kavramının daha çok gündeme geleceğinin de açık bir işareti. Gelecekte, kendini dışlama araçları, para yatırma limitleri ve eğitim içerikleri konusunda daha katı yaklaşımların bizi bekleyeceğini söylememiz mümkün.
İki Dünyada Birden Yaşayan Kuşak
Sonuç olarak, Z kuşağının sadece dijital çağa ayak uydurmakla kalmayıp, onu yeniden şekillendirdiğini açıkça görebiliyoruz. Bu nesil, iki ayrı gerçeklik arasında ustalıkla geziniyor: fiziksel dünya ve dijital evren. Önceki kuşaklardan devralınan medya ve eğlence alışkanlıklarını birebir kopyalamak yerine, kendi dijital kültürlerini inşa ediyor, yeni ritüeller ve kurallar yaratıyorlar. İnternete olan bu yüksek bağlılığı önümüzdeki yıllarda daha da derinleşeceğini şimdiden öngörmek mümkün.
