Gece boyunca uyku kalitesi herkes için çok önemli. Ancak birçok kişi, özellikle sabaha karşı 3 ile 4 arası aynı saatte uyanmaktan şikayetçi oluyor. Eğer siz de bu durumdan rahatsızsanız, yalnız değilsiniz. Peki, bu sürekli uyanmaların sebebi ne olabilir? Çoğumuz bu durumu stres, kaygı ya da kabuslara bağlarken, aslında vücudumuzun biyolojik ritimleri bu durumu çok daha net açıklıyor.
Gece Uyanmalarının Arkasında Hormonal Döngüler Var
Swinburne Teknoloji Üniversitesi Ruh Sağlığı Merkezi’nden bilişsel terapist ve uyku uzmanı Greg Murray, gece aynı saatte uyanmanın hormonal döngülerle yakından ilişkili olduğunu söylüyor. Özellikle gece 3 civarında yaşanan uyanmalar, beynimizin olumsuz senaryolar üretme eğilimiyle birleştiğinde, bizi oldukça tedirgin edebiliyor. Murray, bu durumun insani ve oldukça doğal olduğunu ifade ediyor.
Vücudumuzda uyku ve uyanıklık döngüsünü düzenleyen iki önemli hormon var: melatonin ve kortizol. Melatonin, uyku getiren hormon olarak bilinirken; kortizol ise “stres hormonu” olarak adlandırılır. Normalde gece ilerledikçe melatonin seviyesi yükselir ve vücut sıcaklığı düşer. Ancak sabaha karşı 3-4 gibi bir zamanda, vücut ısısı yükselmeye başlar, melatonin seviyesi zirve yapar ve kortizol salgılanmaya başlar. Kortizol, bizi yeni güne hazırlamak için gereken enerjiyi sağlar.
Stres Kortizol Seviyesini Yükseltiyor
Eğer kişi normalden daha fazla stres altındaysa, kortizol seviyesi olması gerekenden fazla yükselir. Bu da gece uykusunun bölünmesine neden olur. Vücut, strese karşı koymak için karaciğerden glikoz salarak enerji üretmeye çalışır ve bu süreç bazen uyanmalara yol açar. Yani gece aynı saatte uyanmanız, aslında bedeninizin size verdiği önemli bir sinyal olabilir.
Doğal Sirkadiyen Ritim ve Çevresel Etkiler
Uzmanlar, bu uyanmaların tamamen biyolojik ve sirkadiyen ritme bağlı olduğunu söylüyor. İnsan vücudu, gün doğumu ve gün batımını içsel saatine göre öngörebilir. Bu doğal ritim, çevresel faktörlerden bağımsız olarak gece boyunca hormon salgılamalarını ayarlıyor ve uyku-uyanıklık dengesini sağlıyor.
