Kolektif savunmayı esas alan NATO’nun 5. maddesi, herhangi bir üyeye yönelik saldırının tüm üyeye yapılmış sayılmasını içeriyor. Bu hüküm, özellikle uluslararası krizlerde sıklıkla gündeme geliyor. Geçmişte sadece bir kez devreye giren bu madde, 2001’deki 11 Eylül saldırılarının ardından ilk ve tek kez uygulandı. Türkiye’nin de dahil olduğu ittifaka göre, herhangi bir üyeye yönelen tehdit tüm ittifakı kapsıyor. 2025 yılında Hollanda’nın Lahey kentinde yapılan NATO Zirvesi’nde de bu konular masaya yatırıldı.
NATO 5. Madde Neyi İfade Ediyor?
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün temel taşlarından biri olan 5. madde, toplu savunma ilkesini ortaya koyar. Bu madde uyarınca, bir üye ülkeye yapılan saldırı, diğer tüm üyeleri de ilgilendiriyor sayılır. Her üye, saldırıya uğrayan ülkeye destek olmak için uygun gördüğü şekilde—ister bireysel ister ortak hareketle—yardım etme hakkına sahiptir. Bu destek, gerektiğinde askeri güç kullanmayı da içerebilir. Esas amaç; herhangi bir NATO üyesinin güvenliğinin, tüm ittifakın güvenliği anlamına gelmesidir.
2025 NATO Zirvesi Lahey’de Yapıldı
Son NATO Zirvesi, 25 Haziran 2025 tarihinde Hollanda’nın Lahey şehrinde gerçekleştirildi. Zirvede alınan kritik kararlar, önümüzdeki dönem için yol haritası niteliğinde oldu. 32 üye ülkenin ve bazı ortak ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleşen toplantıda, pek çok stratejik konu değerlendirildi.
2026 Zirvesi Türkiye’de
Lahey’deki zirvede dikkat çeken gelişmelerden biri de 2026 yılı NATO Zirvesi’nin Türkiye’de düzenlenecek olmasıydı. Zirvenin sonuç bildirgesinde yer alan bu bilgi, Türkiye’nin NATO içindeki önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
Güvenlik Harcamaları ve Liderler Arası Temaslar
Zirvede savunma harcamalarının artırılması konusu öne çıkan başlıklardan biri oldu. Özellikle ABD Başkanı Donald Trump’ın, savunma bütçelerinin milli gelirlerin yüzde 5’ine çıkarılması yönündeki taleplerinin dile getirildiği aktarıldı.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirve sırasında ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. Görüşmenin içeriğine dair resmi açıklama yapılmasa da iki lider arasındaki temas dikkat çekti.
