Tüketicilerin daha güçlü haklara sahip olması amacıyla Ticaret Bakanlığı tarafından önemli bir adım atıldı. Hazırlanan “Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı”, kamuoyunun ve ilgili tarafların görüşüne sunulurken, özellikle alışverişten vazgeçme süresine ilişkin dikkat çeken düzenlemeler içeriyor. Hali hazırda 14 gün olarak uygulanan cayma hakkı, yeni düzenlemeyle birlikte 30 güne çıkarılıyor ve bu sayede tüketicilerin korunması daha etkin hale geliyor.
Yeni Düzenlemeyle Tüketici Lehine Büyük Değişiklik
Yönetmelik taslağına göre, doğrudan satış yöntemiyle yapılan alışverişlerde, tüketiciler hiçbir gerekçe göstermeksizin ve ceza ödemeden 30 gün içinde satın aldıkları mal ya da hizmetten cayabilecek. Bu süre, hizmet alımında satış tarihinden, ürün alımında ise teslim tarihinden itibaren başlayacak. Ancak, teslim öncesi dönemde de cayma hakkı kullanılabilecek.
Geri Ödemeler Tek Seferde ve Masrafsız Olacak
Cayma hakkının kullanılması durumunda, mal ya da hizmetin satıcıya ulaşmasını takip eden 30 gün içinde, tüketiciye yapılan tüm ödemeler iade edilecek. Bu iade, satın alma sırasında kullanılan ödeme yöntemiyle yapılacak ve tüketiciye ek bir masraf yüklenmeyecek.
Cayma Hakkının Geçerli Olmadığı Durumlar
Taslakta bazı istisnalar da yer aldı. Kişisel istek doğrultusunda özel olarak üretilmiş ürünlerde, bozulma riski olan ya da son kullanma tarihi kısa olan mallarda, ambalajı açılan ve hijyen açısından tekrar satışı uygun olmayan ürünlerde cayma hakkı kullanılamayacak. Aynı şekilde, gazete ve dergi gibi süreli yayınlar, kurulum ya da montajı yapılmış ürünler de bu hakkın dışında tutulacak.
Satıcılar İçin Yeni Yükümlülükler Geliyor
Yeni taslağa göre doğrudan satış şirketleri, tüketicilerin bilgilendirilmesi için fiziksel temas gerektirmeyen, telefon, internet, e-posta gibi iletişim kanallarını içeren bir sistem kurmak zorunda olacak. Bu sistem üzerinden cayma hakkına dair bilgiler, doğrudan satıcı kimliği, başvuru yolları ve ürün kullanımı hakkında detaylı açıklamalar yer alacak.
Tüketici Baskı Altına Alınamayacak
Sistemin en dikkat çekici yönlerinden biri de yanıltıcı vaat ve baskıcı yöntemlerin tamamen yasaklanması. Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatlerle tüketici kandırılamayacak; bireyler aldatma, rahatsızlık verme ya da baskı yoluyla sisteme dahil edilmeye zorlanamayacak.
Komisyon Sınırı ve Satış Yetki Belgesi Şartı
Taslakta şirketlerin, doğrudan satıcılara verebileceği komisyon, prim ve benzeri teşviklerin yıllık net satış gelirlerinin %40’ını aşmaması gerektiği de belirtildi. Ayrıca doğrudan satış şirketlerinin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için “satış yetki belgesi” almaları zorunlu olacak. Bu belgenin geçerlilik süresi 3 yıl olacak ve başvuru sırasında ek bilgi ya da belgeler talep edilebilecek.
Katılım Yaşı ve Ayrılma Hakkı Belirlendi
Yeni düzenlemeyle sisteme dahil olmak isteyen doğrudan satıcıların en az 18 yaşında olması gerekecek. Ayrıca bireyler, herhangi bir yükümlülük altına girmeden istedikleri zaman sistemden çıkma hakkına sahip olacak.
