Vatan sevgisi bağlamında bir nevi zorunlu olarak insanları birbirine bağlayan ve bir toprak parçası üzerinde birarada tutan kan, dil, din ve tarih gibi bazı bağlar vardır.
Daha önceki yazımızda hiçbir milletin fertlerinde gerçek bir kan birliğinin olmadığını, aynı durumun dil birliği için de söz konusu olsa bile bunun önemine işaret etmiştik.
Gerek Cumhuriyet öncesi ve gerekse sonrasında Türkiye bu konuda büyük bir travma geçirmiştir. Hala da bu durum devam etmektedir.
Din birliği, tarih boyunca vatan bağlarının en güçlülerinden olduğu bilinmektedir.
Tarih boyunca Avrupa’da din birliği konusunun mezhep savaşlarına kadar indirgenmesi dinin vatan bağları hususundaki önemini göstermektedir. Farklı milletlerden farklı dili konuşan fakat aynı din mensubu Hristiyanların meydana getirmiş oldukları Haçlı ordularını Müslümanlara karşı savaştıran duygu din duygusu olmuştur.
Avrupa’da mezhep savaşları sırasında Protestan Alman ve Fransızları, Katolik Alman ve Fransızlara karşı birleştirip savaştıran da yine din bağı olmuştur.
Benzer bir durumu Türkler ve diğer milletler arasındaki dayanışmalarda da görmek mümkündür.
Yakın tarihimizde Balkan, Birinci Dünya ve bağımsızlık savaşlarında bunun sayısız örneklerinin tanığıyız. Aksi uygulamalar dahi din adına yapılmıştır.
Belirtmekte yarar vardır ki vatan birliği bağlamında din birliği yegane bağ değildir.
Gerek dünyada ve gerekse tarihimizde yaşadıklarımız bunu göstermektedir.
Örneğin, ilk Medine İslam Devleti’nde vatandaşların tümü Müslüman değildi. Peygamberimiz (sav)’in başkanlığında kurulmuş bulunan bu devlet vatandaşları arasında imzalanan “Medine Sözleşmesi” ile herkesin savunmasında katkı sağlayacağı ortak bir vatan belirlenmiştir.
Görülüyor ki, ortak bir vatan için din birliği önemli olmakla birlikte yegane bağ değildir.
O halde farklı dili konuşan ve farklı dine inanan insanlar, vatan kavramı bağlamında aynı toprakları paylaşabilir. Gerek geçmişte ve gerekse günümüzde bunun başta Amerika ve Avrupa olmak üzere yakın tarihimizde birçok örnekleri vardır.
Devam umuduyla selam ve dua ile…