Endonezya'nın Sulawesi Adası'nda yapılan kazılar, 1.4 milyon yıl öncesine tarihlenen taş aletlerin keşfiyle bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Nature dergisinde yayımlanan bu keşif, Wallacea adı verilen adalar grubundaki en eski insan varlığı kanıtı olarak kayda geçti. Peki, bu taş aletleri kim yaptı? Hobbitlerin atalarına dair ne gibi ipuçları barındırıyor? İşte, bu tarihi keşfin tüm detayları...
Sulawesi Adası'nda Tarih Öncesi Keşif
Sulawesi, Asya ile Avustralya arasında yer alan ve derin denizlerle çevrili Wallacea bölgesinin en büyük adasıdır. Bu bölgedeki Flores Adası'nda daha önce "Hobbit" olarak bilinen Homo floresiensis türünün 700 bin yıl öncesinden 50 bin yıl öncesine kadar yaşadığı bulunmuştu. Yeni bulunan taş aletler, Sulawesi'nin de bu göç yolculuğunda önemli bir yer tutmuş olabileceğini düşündürüyor.
Aletler Kimin Yapmış Olabileceği Hakkındaki Gizem
2019 yılında Calio bölgesinde bir mısır tarlasında bulunan taş alet, ardından 2022'de yapılan kazıların başlangıcını oluşturdu. Kazılar sırasında eski bir nehir yatağı yakınında yedi taş alet ve soyu tükenmiş Celebochoerus yaban domuzuna ait fosiller bulundu. Yapılan analizler, bu aletlerin 1 milyon ila 1.4 milyon yıl öncesine ait olduğunu ortaya koydu. Ancak bu taşları yapan hominin türü hakkında kesin bir bilgi yok. Şu ana kadar bölgeden bu döneme ait bir insan fosili keşfedilmedi.
Homo Erectus mu, Yoksa İzole Bir İnsan Grubu mu?
Bilim insanları, bu aletleri yapanların Homo erectus ya da izole bir insan grubu olabileceğini düşünüyor. O dönemde Sulawesi'ye ulaşmak için okyanus geçmek gerekiyordu. Ancak erken homininlerin tekne yapacak bilişsel kapasiteye sahip olmadığı düşünülse de, doğada bulunan malzemeleri kullanarak adalara ulaşmış olmaları da bir ihtimal olarak değerlendiriliyor. Bunun yanı sıra, Flores ve Luzon Adası'nda bulunan benzer taş aletler, erken insanların birden fazla adaya yayılmış olabileceğini gösteriyor.
Flores'teki Hobbitler ve Sulawesi'deki Evrimsel Süreç
Flores Adası'nda bulunan Homo floresiensis'in, Homo erectus'un izole kalan bir versiyonunun yaklaşık 300 bin yıl içinde küçülmüş bir hali olduğu düşünülüyor. Sulawesi'nin geniş ve çeşitli ekosistemleri ise burada farklı bir evrimsel yolun izlenmiş olabileceğini düşündürüyor. Araştırmacılar, bu bölgedeki kazıların artmasıyla birlikte daha fazla fosil bulmayı umuyor. Bu bulgular, Asya'dan Avustralya'ya kadar uzanan ilk göç yollarına ışık tutabilir.
Gizemli Adada Yeni Keşifler Bekleniyor
İlk bulgular, Sulawesi'nin büyüleyici ekosisteminin tarih öncesi insan türlerinin evrimini şekillendirmiş olabileceğine dair ipuçları sunuyor. Araştırma ekibi, bölgede yapılan kazıların derinleşmesiyle birlikte daha fazla insan kalıntısının ortaya çıkmasını bekliyor. Bu kalıntılar, bölgedeki ilk insan göç yollarını aydınlatmak için önemli bir kaynak olabilir.
Keşfin eş başkanı Prof. Adam Brumm, “Sulawesi, adeta küçük bir kıta gibi. Burada Homo erectus izole bir şekilde yaşamışsa, Flores’te gördüğümüz gibi küçülmeye zorlanmamış olabilir. Bu adada anlatılmayı bekleyen çok heyecan verici bir hikaye var” ifadelerini kullandı.
