Parkinson hastalığı genellikle ileri evrelerde kendini belli ederken, Çinli araştırmacılar bu sürecin çok daha erken aşamalarda fark edilmesini sağlayacak önemli bulgulara imza attı. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, kamburlaşma, şaha kalkma ve yürüme biçimindeki değişikliklerin, beynin dopamin nöronlarının kaybıyla yakından bağlantılı olduğu ortaya çıktı. Bu bulgular, Parkinson teşhisinde davranışsal izlerin kritik rol oynayabileceğine işaret ediyor.
Erken Dönemde Gizlenen Davranışsal İpuçları
Çin Bilimler Akademisi araştırmacıları, substantia nigra pars compacta (SNc) adlı orta beyin bölgesindeki dopamin hücrelerinin azalmasının, kamburlaşma ve dik durma gibi davranışlarda bariz değişikliklere yol açtığını tespit etti. Parkinson hastalığının tipik belirtileri arasında yer alan kaygı, koku kaybı ve uyku bozuklukları gibi semptomlar genellikle hastalık ilerledikten sonra görülürken, bu yeni çalışma hastalığın çok daha erken safhalarında tespit yapılabileceğini gösteriyor.
Yapay Zeka ile Davranış Analizinde Yeni Dönem
Çalışmada dopamin nöron kaybının gerçekleştiği iki farklı fare modelinde yapay zeka destekli davranış analiz sistemi kullanıldı. Bu teknoloji sayesinde, geleneksel yöntemlerle fark edilmesi güç olan ince davranış detayları tespit edildi. Özellikle “tırmanma” olarak adlandırılan dik durmaya yönelik hareketler ayrıntılı biçimde incelendi. Ayrıca, sadece SNc bölgesindeki kaybın bu davranışları etkilediği; ventral tegmental alan (VTA) ile bağlantılı olmadığı belirlendi. Bu ayrım, erken teşhis için hedef alınması gereken beyin bölgeleri konusunda önemli ipuçları sunuyor.
Kamburlaşma İzlenmeli
Çalışmanın yazarı Xuemei Liu, "Belirli davranışsal değişikliklerin sinir sistemi hasarlarıyla bağdaştırılması, Parkinson hastalığının ilerleyişini anlamamıza büyük katkı sağlıyor. Bu sayede tedavi yöntemleri daha etkili hale getirilebilir" dedi. Bilim insanları, kamburlaşma ve benzeri hareketlerdeki değişimlerin hastalığın erken göstergeleri olarak düzenli takip edilmesini öneriyor.
