Haber Merkezi – 25 Kasım 2025, Saat 11:45 Kategori: Ekonomi / Tarım Bölge: Samsun, Çarşamba, Terme, Ordu
Karadeniz'in "yeşil altını" fındıkta hasat sezonunun üzerinden aylar geçmesine rağmen sular durulmuyor. Samsun ve çevresinde serbest piyasa ile Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) arasındaki fiyat dengesizliği, bugün (25 Kasım 2025) itibarıyla üreticinin tepkisini çekmeye devam ediyor. Sabah saatlerinde borsalardan gelen veriler, rekoltenin yüksek olmasına rağmen üreticinin cebine giren paranın eridiğini gösteriyor.
TMO ve Serbest Piyasa Arasındaki Uçurum Büyüyor
2025 sezonu rekolte tahminlerinin gerçekleşmesiyle birlikte pazara inen fındık miktarı arttı. TMO’nun sezon başında açıkladığı referans alım fiyatı, artan enflasyon ve girdi maliyetleri karşısında üretici için "güvenli liman" olma özelliğini korumaya çalışsa da, serbest piyasada tüccarın verdiği rakamlar beklentilerin çok altında kaldı.
Samsun Ticaret Borsası ve Çarşamba bölgesinden alınan günlük analiz verilerine göre; serbest piyasada 50 randımanlı levant kalite fındık, TMO fiyatının belirgin şekilde altında işlem görüyor. "Emanete fındık bırakma" alışkanlığının devam etmesi, tüccarın elini güçlendirirken fiyatların yukarı yönlü hareketini baskılıyor.
Üretici İsyan Ediyor: "Maliyetleri Kurtarmıyor"
Samsunlu fındık üreticileri, mazot, gübre ve işçilik maliyetlerinin 2025 yılında zirve yaptığını, ancak fındık fiyatlarının aynı oranda artmadığını belirtiyor.
Terme Ziraat Odası önünde konuşan yerel bir üretici durumu şu sözlerle özetledi:
"Bugün 25 Kasım, kış kapıya dayandı. Elimizdeki fındığı satıp borçlarımızı kapatmamız lazım ama tüccarın verdiği fiyatla ancak maliyeti karşılıyoruz. TMO alım yapıyor ama kota sorunları ve ödeme takvimleri bizi zorluyor. Bizim alın terimiz, masada belirlenen rakamlara kurban gidiyor. Bu fiyatlar sürdürülebilir değil, seneye bahçeye girecek gücümüz kalmayacak."
Zincir Marketlerde Fiyatlar Uçuyor, Üretici Kazanamıyor
Olayın bir diğer boyutu ise gıda sanayisi ve son tüketici. Fındık üreticisinin elinden düşük fiyata çıkan ürün, işlenip paketlenerek zincir market raflarına girdiğinde fiyatı 5-6 katına çıkıyor.
Çikolata sanayisi ve kuruyemiş sektöründe fındık kullanımı hız kesmezken, raflardaki fındık ezmesi ve kavrulmuş fındık fiyatlarına gelen son zamlar vatandaşın alım gücünü zorluyor.
-
Üreticinin Sorusu Şu: "Bizden ucuza alınan fındık, markette neden ateşı pahası? Aradaki bu devasa kârı kimler kazanıyor?"
Bu durum sadece üreticiyi değil, fındığa ulaşmakta zorlanan yerli tüketiciyi de mağdur ediyor.
Acil Çağrı: Yetkili Kurumlar Harekete Geçmeli
25 Kasım 2025 analizi gösteriyor ki; fındık piyasasında denetim mekanizmasının daha aktif çalışması gerekiyor. Sektör temsilcileri ve ziraat odaları, hükümete ve Rekabet Kurumu'na çağrıda bulunuyor:
-
Taban Fiyat Güncellenmeli: Enflasyon farkı göz önüne alınarak fındık fiyatlarında sezon ortası iyileştirmesi yapılmalı.
-
Tekelleşme ile Mücadele: Piyasayı domine eden yabancı menşeli firmaların fiyat baskısı kırılmalı.
-
Doğrudan Gelir Desteği: Üreticiye verilen alan bazlı destekler, 2025 ekonomik şartlarına göre revize edilmeli.
Samsun ve Karadeniz ekonomisinin can damarı olan fındıkta, üreticinin yüzü gülmeden, şehrin ekonomisinin düzelmesi mümkün görünmüyor. Gözler şimdi Ankara'dan gelecek olası bir müdahale haberinde.
İl il fındık fiyatları
| Sivri | Levant | Giresun | |
| Akçakoca | ₺281,00 | ₺283,50 | ₺284,50 |
| Alaplı | ₺281,50 | ₺282,50 | ₺283,75 |
| Bafra | ₺282,50 | ₺283,50 | ₺284,50 |
| Bartın | ₺281,50 | ₺283,50 | ₺284,75 |
| Çarşamba | ₺281,50 | ₺283,50 | ₺284,50 |
| Düzce | ₺282,50 | ₺283,50 | ₺284,50 |
| Fatsa | ₺282,50 | ₺283,75 | ₺284,75 |
| Giresun | ₺281,50 | ₺283,00 | ₺284,88 |
| Kocaeli | ₺281,00 | ₺282,50 | ₺284,00 |
| Ordu | ₺282,75 | ₺283,50 | ₺284,88 |
| Sakarya | ₺281,50 | ₺283,75 | ₺284,50 |
| Samsun | ₺281,25 | ₺283,50 | ₺284,50 |
| Terme | ₺281,00 | ₺282,75 | ₺283,50 |
| Trabzon | ₺281,50 | ₺283,50 | ₺284,75 |
| Ünye | ₺282,00 | ₺283,50 | ₺284,50 |
| Zonguldak | ₺280,50 | ₺282,50 | ₺283,50 |
