Alcatraz Adası, San Francisco Körfezi’nde yer alan izole ve kayalık bir ada. 1850’lerden itibaren askeri üs olarak kullanılan ada, 1934 yılında yüksek güvenlikli bir federal hapishaneye dönüştürüldü. “The Rock” olarak anılan bu yapı, firarın imkânsızlığıyla ün yaptı.
Hapishane yıllarında burada Al Capone, George "Machine Gun" Kelly ve Robert Stroud gibi ülkenin en azılı suçluları tutuldu. 29 yıllık faaliyet süresince 36 firar girişimi yaşandı ancak hiçbiri resmen başarılı sayılmadı.
1963’te artan işletme maliyetleri, yetersiz altyapı ve çevresel nedenlerle kapatılan hapishane, daha sonra turistik bir cazibe merkezine dönüştürüldü. Bugün ABD Ulusal Park Servisi tarafından korunuyor ve yılda 1 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlıyor.
Trump’tan geri dönüş çağrısı
ABD Başkanı Donald Trump, 2025 yılı Mayıs ayında Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, Alcatraz’ı tekrar faaliyete geçirme planını kamuoyuyla paylaştı. Trump, bu adanın modernize edilerek “Amerika’nın en tehlikeli suçluları” için yeniden kullanılmasını önerdi.
Trump, bu çıkışıyla “hukuk ve düzenin sembolü”nü canlandırmak istediğini belirtti. Ancak bu öneri, hem teknik hem siyasi açılardan sert eleştirilere neden oldu.
Uygulanabilir mi, yoksa sadece sembolik mi?
Uzmanlar, Trump’ın önerisinin pratikte uygulanmasının son derece zor olduğunu söylüyor. Alcatraz’da hâlen içme suyu, kanalizasyon gibi temel altyapı sistemleri yok. Üstelik yapı, tarihi miras statüsünde koruma altında.
Kaliforniya Valisi Gavin Newsom ve San Francisco yerel yönetimi, bu öneriyi “ciddiyetsiz ve maliyeti yüksek” olarak niteledi. Pek çok yorumcu, Trump’ın çıkışını sembolik ve siyasi bir mesaj olarak değerlendiriyor. Özellikle Demokratların yoğunlukta olduğu Kaliforniya’ya yönelik bir gözdağı olarak okunuyor.
Alcatraz’ın yeniden mahkûmlarla dolup dolmayacağı belirsizliğini korurken, bu tartışma ikonik hapishanenin tarihini ve mirasını bir kez daha gündeme taşıdı.
Alcatraz sinemada da iz bırakmıştı
Alcatraz Hapishanesi, yalnızca tarihiyle değil, sinema dünyasındaki yansımalarıyla da hafızalara kazındı. 1979 yapımı Escape from Alcatraz (Alcatraz’dan Kaçış) filmi, hapishaneden firar etmeye çalışan mahkûmların gerçek hikâyesini beyaz perdeye taşıdı ve büyük yankı uyandırdı.
1996 yapımı The Rock (Kaya) filmi ise Alcatraz’ı merkezine alan aksiyon sahneleriyle kült statüsüne ulaştı. Sean Connery ve Nicolas Cage’in başrollerini paylaştığı yapım, Alcatraz’ın sert ve izole atmosferini sinematik bir gerilime dönüştürdü.
Ayrıca birçok belgesel ve dizi de bu tarihi hapishanenin izini sürdü. Alcatraz, suç ve ceza kavramlarının ötesinde, Amerikan kültüründe güçlü bir simgeye dönüşmüş durumda.
