Menopozun normalden erken yaşta başlaması, birçok kadının hem fiziksel hem de duygusal açıdan zorlandığı bir süreç olabilir. 45 yaşından önce başlayan bu duruma erken menopoz denir ve bazı kadınlarda bu yaş sınırı 40'ın altına bile inebilir. Peki, bu kadar erken bir süreç neden başlar? İşte erken menopozun olası nedenleri;
Genetik Faktörler
Aile geçmişi, erken menopoz riskini belirlemede en önemli etkenlerden biridir. Anneniz, teyzeniz ya da kız kardeşiniz menopozu erken yaşadıysa, sizde de bu durumun görülme olasılığı yüksektir. Yani genetik miras, bu konuda önemli bir rol oynar. Genetik yatkınlık bazen hiçbir hastalık veya dış etken olmadan bile erken menopozu tetikleyebilir.
Otoimmün Hastalıklar
Bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırdığı otoimmün hastalıklar da erken menopozun önemli sebeplerindendir. Özellikle tiroid hastalıkları, Addison hastalığı veya romatoid artrit gibi rahatsızlıklar, yumurtalıkların fonksiyonunu bozarak erken menopozu başlatabilir. Bu hastalıklar genellikle yumurtalıkları hedef alır ve hormon üretimini durdurabilir.
Kanser Tedavileri
Kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler, yumurtalık dokusuna zarar vererek menopozu erkene çekebilir. Özellikle pelvik bölgeye uygulanan radyoterapiler doğrudan yumurtalıkların yapısını etkileyebilir. Kanser hastaları tedavi süreci sonunda bazen bu durumla karşı karşıya kalabiliyor.
Cerrahi Müdahaleler
Yumurtalıkların alınması gibi cerrahi operasyonlar, kadını hemen menopoza sokar. Ayrıca bazı rahim alma ameliyatları (histerektomi) sırasında yumurtalıklar alınmasa bile bu organların kan dolaşımı zarar görebilir ve menopoz süreci hızlanabilir.
Stres ve Psikolojik Faktörler
Yoğun stres hem adet döngüsünü hem de hormon dengesini olumsuz etkileyebilir. Uzun süreli stres, hipotalamus ve hipofiz bezini baskılayarak yumurtalıkların çalışmasını zayıflatabilir. Bu da zamanla erken menopozu tetikleyebilir.
Yaşam Tarzı ve Çevresel Etkiler
Sigara kullanımı, erken menopoz riskini ciddi oranda artırır. Nikotin, yumurtalık hücrelerine zarar verir ve östrojen üretimini engeller. Ayrıca sağlıksız beslenme, yoğun alkol tüketimi, toksik kimyasallara maruz kalma gibi çevresel etkenler de bu süreci hızlandırabilir.
