Asgari prim gününü tamamlayan ve yaş haddini dolduran kişiler, çalışmayı bırakmış olsalar bile emekli olabilirler. Halk arasında "maaş almadan emeklilik" olarak bilinen bu durumun koşulları, belirli bir prim günü ve yaş şartına dayalıdır. Ahmet Kıvanç, Habertürk okurlarının sorularına yanıt vererek, maaş almadan emeklilik hakkının nasıl kazanıldığını açıklıyor.
“Maaş Almadan Emeklilik” Hakkı Nedir?
Maaş almadan emeklilik, aslında resmi bir kavram değildir. Bu ifade, yaş haddini doldurmuş ancak prim gününü tamamlamış kişilerin, emekli olabilmesini tanımlar. İlgili mevzuatta, sigortalıların işe başlama tarihine göre emeklilik hakları değişir. 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında sigortalı çalışmaya başlayan SSK’lı (4/a) kişilerin normal emeklilik için 7000 prim günü ve 58 yaş (kadınlar), 60 yaş (erkekler) doldurmaları gerekir. BAĞ-KUR’lular (4/b) içinse prim günü şartı 9000’dir.
Emekli Olmak İçin Ne Kadar Süre Çalışmanız Gerekir?
Emeklilik için gerekli prim günü tamamlanmışsa ve yaşa geldiğinde maaş almadan emeklilik hakkı kazanılır. Ancak, SSK’dan emeklilik için 7000 prim gününü tamamlayıp yaş haddini bekleyenler, prim gününü kaybetmemek adına isteğe bağlı sigorta primi veya BAĞ-KUR’lu çalışmaktan kaçınmalıdır. Eğer son iki yıl içinde 1260 BAĞ-KUR prim gününe ulaşılırsa, SSK’dan emeklilik hakkı kaybedilir ve BAĞ-KUR’dan emekli olmak gerekir.
SSK ve Memurların Emeklilik Koşulları
SSK’lılar için en az 7000 prim günü ve belirli bir yaş şartı arandığı gibi, kamu çalışanları (memurlar) için de benzer koşullar geçerlidir. 5434 sayılı Kanuna tabi olan memurlar, 9000 prim günü tamamladıktan sonra kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilirler. Bu prim gününü tamamlamamış olanlar ise kısmi emeklilik için 5400 prim günü ile 61 yaşını beklemelidir.
Üç Çocuk ve Ücretsiz İzin Durumları
Birçok kişi, üç çocuk sahibi olmanın emeklilik yaşını öne çekip çekmediğini soruyor. Ancak, üç çocuk sahibi olmanın emeklilik yaşını etkileyen bir durumu yoktur. Fakat, çocuk sahibi olduktan sonra kullanılan ücretsiz izin süreleri borçlanılarak prim günü tamamlanabilir. Bu durumda, eksik prim günleri giderilse de emeklilik yaşı öne çekilmez.
Prim Gününün Önemi ve Emekli Maaşı
Asgari prim gününü dolduranlar, maaş almadan emeklilik hakkı kazanmış sayılır. Ancak, prim gününün ne kadar arttığı, emekli maaşını doğrudan etkiler. Daha fazla prim günü, daha yüksek emekli maaşı anlamına gelir. Asgari prim günü tamamlandıktan sonra çalışmayıp emeklilik yaşını bekleyenlere, prim gününü tamamlayan diğer kişilere göre daha düşük emekli maaşı bağlanır.
Emekli Maaşını Dondurup Tekrar Çalışanların Durumu
Emekli maaşını dondurup tekrar sigortalı çalışmaya başlayan kişilerin emekli maaşları yeniden hesaplanır. Örneğin, 2024 yılı sonunda 70.000 TL olan emekli maaşı, beş yıl sonra çalıştığı dönemde yapılan zamlara ve prim artışına göre yeniden düzenlenir. Gelecek yıllarda maaşlarda meydana gelecek enflasyon farkları da göz önünde bulundurulur. Ancak, bu farklar emekli maaşına yansımadan önce çalışma süresince yapılan prim artışları ve maaş zammı da etkili olacaktır.
7000 Prim Gününe Ulaşarak Kıdem Tazminatı Almak Mümkün Mü?
Sigorta başlangıcı 1 Haziran 2007 olan bir kişi, işyerinde 15 yıl çalıştıktan sonra 7000 prim günü tamamlayarak kıdem tazminatını alabilir. Ancak, 7000 prim gününü tamamlayamayan ancak sigortalılık süresini 25 yıla tamamlayan kişiler de kıdem tazminatı alabilirler. Yani, prim günü yetersiz olanlar 25 yıl sigortalı çalıştıktan sonra kıdem tazminatına hak kazanabilir.
