n

n

n

n

n Son günlerde ekonomi haberlerinde sıklıkla duyduğumuz bir tabir var. Tüketici güven endeksi. Endekse göre uzmanlar televizyonlarda yorumlar yapıyor ve projeksiyonlar yapıyor. Peki Tüketici Güven Endeksi nedir ve ne işe yarar? Nasıl değerlendirmek lazım?

n

n Tüketici Güven Endeksi tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerinin ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Bu endeks, Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası işbirliğiyle gerçekleştirilen Tüketici Eğilim Anketi ne göre belirlenir. Tüketici Eğilim Anketi, bağımsız anket olarak aylık uygulanır. Anket sonuçları yaş ve cinsiyete göre ağırlıklandırılır. Türkiye de tüketici güven endeksi; ilgili ayın son haftasında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ‘Ulusal Veri Yayımlama Takvimi’ne göre Tüketici Güven Endeksi Haber Bülteni ile açıklanmaktadır.

n

n Endeksler Avrupa Birliği’nin kullandığı denge yöntemine göre hesaplanır. Denge, toplam cevap verenlerin içerisinde pozitif ve negatif cevap verenlerin yüzdelerinin farkı alınarak hesaplanır ve bu farka 100 eklenerek her bir soru için ayrı yayılma endeksi oluşturulur. Daha sonra seçilen soruların yayılma endekslerinin aritmetik ortalaması alınarak genel endeks hesaplanır. Endeks 0 ile 200 aralığında değer alır. Endeksin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir. Mevcut durum değerlendirmeleri, beklentiler ve eğilimler aşağıdaki konu başlıkları kapsamında ölçülür.

n

n · Kişisel mali durum: Kişisel mali durum değerlendirilirken, tüketicinin geçen 12 aylık dönemde hanesine ait maddi durumu, gelecek 12 aylık dönemde hanesine ait maddi durumu ile ilgili beklentisi, hanesi için mali durum değerlendirmesi, gelecek 3 aylık dönemde borç kullanma ihtimali gözönünde bulundurulur.

n

n · Genel ekonomi: Tüketicinin geçen 12 aylık dönemde Türkiye’nin genel ekonomik durumuna ilişkin değerlendirmesi, gelecek 12 aylık dönemde Türkiye’nin genel ekonomik durumuna ilişkin beklentisi, Türkiye’de gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı değerlendirmesi, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malları satın almak için uygunluğuna ilişkin düşüncesi, mevcut dönemin tasarruf etmek için uygunluğuna ilişkin düşüncesi, geçen 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklentisi, gelecek 12 aylık dönemde ücretlerin değişimine ilişkin beklentisi gözönünde bulundurulur.

n

n · Harcama ve tasarruf eğilimleri: Tüketicinin, gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama yapma düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama yapma düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali, gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali ve gelecek 12 aylık dönemde konut tamiratı için para harcama ihtimali, gelecek 12 aylık dönem içerisinde tasarruf etme ihtimali.

n

n Son Tüketici Güven Endeksi x.5 olarak gerçekleşti. Yukarıda da belirttiğim üzere endeksin 100’ün altında olması tüketicinin güveninde kötümser olduğunu göstermektedir. Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali endeksi 28.7, Genel Ekonomik Durum Beklentisi endeksi 105.1, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi 94.3, Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi 85.7 olarak gerçekleşti.

n

n

n

n NOT: Yazarımız Yetkin Bulut’un önceki günkü köşesinde sehven kendisinin kaleme almadığı bir yazı yayımlanmıştır. Düzeltir, yazarımızdan ve okurlarından özür dileriz.

n