Gece-Gündüz Aynı Performans, Anında Ceza Bildirimi
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, trafik güvenliğinde çığır açacak “Radarsan” adlı yeni mobil radar sisteminin detaylarını kamuoyuyla paylaştı. Geliştirilen bu radar cihazları, yalnızca hız ihlallerini değil, aynı zamanda sürücülerin emniyet kemeri takıp takmadığını da tespit edebilecek. Gece ve gündüz fark etmeksizin aynı netlikte görüntü sağlayan cihazlar, özellikle okul ve hastane çevrelerine konumlandırılacak.
Yapay zeka destekli olan sistem, tespit ettiği trafik ihlallerini e-Devlet altyapısıyla entegre çalışarak anlık olarak ceza kesebilecek. Böylece vatandaşlar cezalarını anında görebilecek.
Yeni Kanun Teklifi Adalet Komisyonu’ndan Geçti
Trafik cezalarının artırılmasını içeren 36 maddelik yasa tasarısı TBMM Adalet Komisyonu’nda onaylandı. Yerlikaya, göreve geldiği 2023 yılında trafik kazalarında günlük ortalama 17,9 kişinin yaşamını yitirdiğini, bu sayının 2024’te 17,4’e gerilediğini açıkladı. "Güvenli Trafik Güvenli Türkiye" sloganıyla 2030 yılına kadar can kayıplarının yarı yarıya, 2050’de ise tamamen sıfırlanmasının hedeflendiğini vurguladı.
Uluslararası Karşılaştırmalar ve Türkiye’nin Hedefi
Yerlikaya, Türkiye’nin trafik kazalarında 100 bin kişide görülen ölüm oranlarında yıllar içinde önemli düşüş yaşandığını belirtti. Avrupa Birliği ülkelerinde 2015'te bu oran 5,15 iken, Türkiye'de 9,56 olarak kaydedildi. 2020 yılına gelindiğinde ise bu oran Türkiye için 5,82’ye düştü. 2023 yılında ise yeniden 7,67’ye yükseldi.
2002 yılında 66 milyon olan Türkiye nüfusu, 2021’de 84,6 milyona ulaştı. Aynı süreçte araç sayısı 9 milyondan 25,2 milyona çıktı. Buna rağmen yıllık can kaybı 9 binden 5 bin 362’ye geriledi. 2030 hedefi, 42,4 milyon araca rağmen can kaybının 2 bin 791’e indirilmesi olarak belirlendi.
Denetim Gücü ve Teknoloji Kullanımı Artırıldı
Denetimlerin 2023-2024 döneminde yüzde 50 oranında artırıldığını belirten Yerlikaya, bu süreçte 41,3 milyon denetim yapıldığını, 10 milyon kişiye ceza uygulandığını kaydetti. Trafikte görevli polis ve jandarma sayısı artırılırken, yaka kamerası sayısında da büyük artış yaşandı. 2023’te 19 bin 604 olan kamera sayısı, yüzde 117 artışla 42 bine yükseltildi. Yıl sonuna kadar bu sayının 111 bine çıkması hedefleniyor. Ayrıca, yaka kameralarına yüz tanıma sistemleri entegre edilecek.
Çakarlı Araçlarla Mücadelede Sert Adımlar
Yasa dışı çakar kullanımına karşı cezaların ağırlaştırıldığını ifade eden Yerlikaya, bu tür araçlara karşı halkın büyük tepki gösterdiğini belirtti. Daha önce 6 bin 439 TL olan ceza tutarı 138 bin TL’ye çıkarıldı. Ayrıca 30 gün ehliyete el konulması ve aracın trafikten men edilmesi gibi yaptırımlar da eklendi. İkinci kez aynı ihlali yapanlara 276 bin TL ceza uygulanacak. Bu düzenlemeyle çakarlı araç kullanımında yüzde 80 oranında azalma sağlandı.
En Çok Can Kaybına Neden Olan İhlaller
Günlük ortalama 10 kişinin hız ihlalinden hayatını kaybettiğini belirten Yerlikaya, şerit değiştirme, geçiş üstünlüğü kurallarına uymama, kırmızı ışık ihlalleri gibi hataların kazaların büyük bölümünü oluşturduğunu söyledi. Trafikteki can kayıplarının yüzde 84’ünün bu tür ihlallerden kaynaklandığına dikkat çekti.
2024 yılı verilerine göre ölümlü kazaların yarısında hız ihlali temel sebep olarak öne çıkıyor. Geçen yıl bu oran yüzde 47 olarak ölçülmüştü.
Okul ve Hastane Önlerindeki Tehlike Çarpıcı!
2023-2024 yıllarında 3,5 milyon kişiye hız ihlali nedeniyle işlem yapıldı. Ancak buna rağmen bu tür kazalarda yüzde 14’lük artış yaşandı. TÜİK verilerine göre son 10 yıldaki ölümlü ve yaralanmalı kazaların yüzde 79’u yerleşim yeri içinde meydana geldi. 2019-2024 yılları arasında yerleşim alanlarında 12 bin 140 kişi, şehirler arası yollarda ise 6 bin 590 kişi yaşamını yitirdi.
Saatte 30 kilometre hız sınırının uygulandığı okul ve hastane çevrelerinde 1356 kişi hayatını kaybetti. Bunların 723’ü yaya, 169’u ise 0-17 yaş arası okul çocuğuydu. 50 kilometre sınırı olan bölgelerde ise 7 bin 689 kişi yaşamını yitirdi ve bunların yarısı yayalara çarpmayla gerçekleşti.
Ters Yön ve Hız Cezalarına Yeni Düzenlemeler
Hız cezalarındaki tolerans oranlarına da açıklık getiren Yerlikaya, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre hızda her 1 kilometrelik artışın ölüm riskini yüzde 4 artırdığını belirtti. Bu kapsamda okul önlerinde saatte 30 kilometre olan sınırın 36’ya kadar olan ihlalinde 2 bin TL ceza uygulanacak. Hız limiti 40’a çıkarsa bu ceza artacak.
