Daha önceki kararlarıyla Balyoz ve Ergenekon tutuklularının
tahliyesini sağlayan Anayasa Mahkemesi, bu kez de işçi ve sendikaları
sevindirdi.
Yüksek Mahkeme, CHP nin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi
Kanunu nun bazı maddelerinin iptaline yönelik başvurusu üzerine
bankacılık ile şehir ve toplu taşıma hizmetlerindeki grev yasağını
Anayasa ya aykırı bularak iptal etti.
Anayasa Mahkemesi nin bu kararıyla daha önce de grev yasağı kapsamında
bulunan banka çalışanları ile belediye-özel halk otobüslerinin şoför
ve diğer çalışanları, toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde uzlaşma
sağlanamaması durumunda bundan böyle greve çıkabilecek.
12 Eylül sonrası çıkarılan 2821 sayılı Sendikalar ile 2822 sayılı
Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasasıyla getirilen grev ve lokavt
yasağı, bu iki yasanın birleştirilmesi amacıyla 2012 yılında çıkarılan
6356 sayılı Toplu İş İlişkileri Kanunu nda da aynen korunmuştu.
İşçi sendikalarının tepkileri ve başvuruları dikkate alınmadan son
yasada da yer alan yasakların Anayasa Mahkemesi nce kaldırılmasıyla
bir yanlıştan dönülmüş oldu.
Yıllardır Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) toplantılarında Türkiye nin
başını ağrıtan, hatta çok kez Kara Liste ye alınmasına neden olan
grev yasaklarından bir bölümünün kaldırılması şüphesiz Türkiye nin
önünü açacak, toplu iş sözleşmesi masasında emekçilerin ve
sendikaların elini güçlendirecektir.
Uluslararası toplantılarda da sorun yaratan bankacılık işkolundaki
grev yasağının kaldırılmasıyla 198 bin banka çalışanı, yıllardır
yoksun kaldığı grev hakkına kavuşmuş oldu.
İlla bu grev hakkı kullanılacak diye bir koşul yok.
Eğer banka işverenleriyle işçi sendikaları arasında yürütülen toplu iş
sözleşmesi görüşmelerinde uzlaşma sağlanamazsa, çalışanlar son çare
olarak, diğer işkollarında olduğu gibi grev uygulamasıyla hakkını
arayabilecek, işveren üzerinde yaptırım gücü olacak.
Banka işvereni de bundan böyle lokavt kararı alamayacak.
Aynı durum belediye ile özel otobüs şoförü ve çalışanları için de geçerli.
Anayasa Mahkemesi, bu işkollarında grev ve lokavt yasağını
kaldırırken, cenaze, doğalgaz, petrol, Milli Savunma Bakanlığı,
Jandarma , Sahil Güvenlik Komutanlığı işyerlerindek grev yasağının
iptal istemini ise reddetti.
Eskiden olduğu gibi bu işkollarında grev yapmak yasal olarak mümkün değil.
Yasak kapsamındaki tüm işkollarında olmasa bile, banka ve toplu taşım
hizmetlerindeki grev yasağının kaldırılması, emekçiler ve sendikalar
adına bir kazanım sayılmalı.
Yüksek Mahkeme nin aldığı bir diğer kararra göre,30 dan az işçinin
çalıştığı işyerlerinde sendikal tazminatı ortadan kaldıran yasa
maddesi hakkında da iptal kararı verdi.
Buna göre, işveren işveren sendikal faaliyetlerden ötürü işine son
verdiği işçiye sendikal tazminat ödeyecek. Bu kararla 30 dan az işçinin
çalıştığı işyerlerinde de işçiler sendikal tazminat alabilecek.
Anayasa Mahkemesi nin bir diğer önemli kararı da lokavtın kapsamını
genişleten maddenin iptal edilmesi.
Buna göre, grup toplu iş sözleşmesine ilişkin uyuşmazlıklarda, grev
kararı uyuşmazlık kapsamındaki işyerinin bir bölümü için alınsa bile
lokavt kararı uyuşmazlık kapsamındaki başka işyerleri için
alınamayacak
Anayasa Mahkemesi aldığı bu kararlarla, çalışma yaşamında işçi ve
sendikaların toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde karşılaştığı baskı ve
dayatmalara bir ölçüde son vererek, sendikal özgürlüğün önünü açtı,
toplu pazarlık hakkının; özgürce kullanılmasına olanak sağladı.
